Bóšicy

**Bóšicy**
němsce	Puschwitz
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Sakska
wokrjes	Budyski
wysokosć	180 metrow n.m.hł.
přestrjeń	11,79 km²
wobydlerstwo	771 (31. dec 2021)
hustosć zasydlenja	65 wob. na km²
póstowe čisło	02699
předwólba	(+49) 035933
awtowa značka	BZ, BIW, HY, KM
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanosta	Stanij Ryćer (Rjemjesło Bóšicy)
adresa	Dwórnišćowa 1; 02699 Njeswačidło
Połoženje Bóšic w Sakskej
	wikidata: Bóšicy (Q93283)

51.2514.291944444444

Koordinaty: 51° 15′ S, 14° 18′ W

Bóšicy (němsce Puschwitz) su wjes a gmejna něhdźe dwanaće kilometrow sewjerozapadnje Budyšina w Hornjej Łužicy. Słušeja ke zarjadniskemu zhromadźenstwu Njeswačidło. Gmejna je po ličbje wobydlerstwa najmjeńša w Budyskim wokrjesu a pjata najmjeńša cyłeje Sakskeje.

Gmejna słuša do připóznateho sydlenskeho ruma Serbow w Sakskej. Wosebje w Jaseńcy, Łusču, Nowej Jaseńcy a na Horje rěči wulki dźěl wobydlerstwa serbsce.

Geografija a wobchad[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Powětrowy wobraz Bóšic z Wětrowskej deponiju w pozadku

Bóšicy leža w srjedźišću Budyskeho wokrjesa. Južnje gmejny běži awtodróha A 4. Tuta je přez wujězdaj Słona Boršć a Horni Wujězd(něhdźe 8 km) docpějomna. Wuchodnje gmejny běži B 96. Přez gmejnske dźěle Wětrow, Bóšicy a Jaseńca wjedźe statna dróha S 98.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěnje historiske naspomnjenje wsy jako Bisziz pochadźa z lěta 1245.^[2]

Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 244 wobydlerjow, z nich 204 Serbow (80 %).^[3] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 61,8 %.^[4]

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 98 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 41 lět (Sakska: 46,4).^[5]

W samsnym lěće bě 49 % gmejnskich wobydlerjow katolskeje a 17 % ewangelskeje konfesije.^[6] Ewangelscy wobydlerjo přisłušeja Njeswačanskej wosadźe, katolscy Chróšćanskej.

Wjesne dźěle[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Do Bóščanskeje gmejny słušeja slědowace wsy:

wjes	wob.	přer. staroba	♀/♂^a	kwocient młodych^b	kwocient starych^c	wosoby/ domjacnosć
Bóšicy	98	41,0	100	23	19	2,6
Hora	67	38,1	97	45	23	2,8
Jaseńca	169	42,6	109	29	32	2,9
Łusč	88	40,9	91	29	29	2,7
Nowa Jaseńca	53	45,9	104	24	36	2,4
Nowe Bóšicy	65	47,6	86	18	45	2,7
Nowy Łusč	51	40,0	122	44	44	3,2
Wětrow	296	46,8	119	17	38	1,9
gmejna	887	43,7	107	25	33	2,4
podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011^[7] a: ličba mužow na 100 žonow b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65

Politika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Napohlad wjeski z ryćerkubłom (1976)

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 55 (Budyšin 4) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 156 (Budyšin I).

Gmejnska rada[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Bóšičanska gmejnska rada ma tuchwilu dwanaće čłonow. Komunalne wólby lěta 2019 mějachu slědowace wuslědki:^[8]

Strony a zjednoćenstwa	2019		2014
Strony a zjednoćenstwa	%	sydła	%	sydła
Rjemjesło Bóšicy	51,7	5	59,9	6
Łužiske wolerske towarstwo Bóšicy	48,3	5	40,1	4
cyłkownje	100,0	10	100,0	10
wobdźělenje	66,6 %		52,2 %

Gmejnskej radźe přisłušeja wot 2019 slědowacy radźićeljo:

Rjemjesło Bóšicy: Sebastian Meißner, Georg Müller, Krystof Šołta, Markus Bjarš, Alojs Bjarš
Łužiske wolerske towarstwo Bóšicy: Robert Šołta, André Macala, Měrćin Šołta, Bjarnat Cyž, Matthias Wowčer

Wjesnjanosta[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Čestnohamtski wjesnjanosta Bóšic je wot lěta 2008 Stanisław Ryćer, kiž bu posledni raz při wólbach 2014 ze 57,6 % w zastojnstwje wobkrućeny.^[9]

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Mikławš Cyž (1825–53) – duchowny, spisowaćel, basnik; rodźeny w Bóšicach
Pawoł Erich Krawc (1907–95) – pedagoga, ludowědnik, domiznowědnik; rodźeny w Bóšicach
Bjarnat Rachel (1907–73) – wučer, redaktor, lektor; rodźeny w Nowych Bóšicach

Hlej tež[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Lisćina kulturnych pomnikow w Bóšicach

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2021; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
↑ Bóšicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [1308 wobydlerjow, z nich 538 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 49 z pasiwnymi, 221 serbskich dźěći a młodostnych, 500 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
↑ Wuslědki ludličenja 2011 za Bóšicy (pdf)
↑ Wuslědki censusa 2011 za Budyski wokrjes: Nabožina
↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Bóšicy (němsce)
↑ Wuslědki wólbow do gmejnskeje rady dnja 26. meje 2019 na wahlen.sachsen.de
↑ Wólbny wuslědk Bóšičanskeje gmejny dnja 22. nowembra 2014 na statistik.sachsen.de

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons: Bóšicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Města a gmejny w Budyskim wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-SN-1] Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2021; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

[digit-2] Bóšicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[3] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski

[4] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [1308 wobydlerjow, z nich 538 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 49 z pasiwnymi, 221 serbskich dźěći a młodostnych, 500 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[5] Wuslědki ludličenja 2011 za Bóšicy (pdf)

[6] Wuslědki censusa 2011 za Budyski wokrjes: Nabožina

[7] Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Bóšicy (němsce)

[8] Wuslědki wólbow do gmejnskeje rady dnja 26. meje 2019 na wahlen.sachsen.de

[9] Wólbny wuslědk Bóšičanskeje gmejny dnja 22. nowembra 2014 na statistik.sachsen.de

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]