Běły žrawc
Běły žrawc
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Běły žrawc (Carcharodon carcharias) pochadźa ze swójby harjenkowych žrawcow. Wón je za wjele ludźi najstrašniše zwěrjo morja, a liči tež k najstrašnišim žrawcam. We woprawdźitosći pak njeje tak strašny, kaž sej wšitcy mysla. Dokelž pak žrawc ludźi husto z jeho picu zaměni, je za mnojich najagresiwniša potwora morja.
Napohlad
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Běły žrawc ma přerěznu dołhosć wot 3-6 metrow a docpěje někak wahu wot maksimalnje 2000 kilogramow, při čimž su žonki husćišo wjetše hač mužiki. Najwjetši eksemplar, kiž bu hdy popadnjeny, bě 3,2 tonow ćežki a 6,40 metrow dołhi. Běły žrawc ma postawu kaž normalny žrawc. Jeho ćěło je w formje torpeda, tak zo je perfektny płuwar. Wón móže samo spěšnosć wot 60 kilometrow w hodźinje docpěć. Jeho ćěło wobsedźi serpoformowane wopušowe pjerico, třiróžkate chribjetne pjerico a dołhe hrudźne pjerica, kiž su deleka na špickach ćmowobarbne. Huba žrawca je šěroka a kusk kulojta, zuby wobsedźi třiróžkate. Jara nadpadnu jeho wulkej woči, kaž tež wulke žabrowe špalty.
Domizna
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Běły žrawc je skoro we wšitkich morjach žiwy, wosebje w měrnych wodźiznach. Wón zjewi pak so tež w subtropiskich a tropiskich morjach, tam pak je najradšo jenož w zymje. Často pokaza so tež při brjóhach južneje Ameriki, Awstralskej a Kaliforniskej. Běły žrawc hońtwjeri blisko při brjoze, hdźež su wjele ćulenje a mórske lawy žiwe. Hewak přebywa tež w tych kónčinach, hdźež kromy kontinentow nahle do morja du.
Rozmnoženje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Běły žrawc porodźi někak 2-10 młodźatow, kotrež wuwija so 14-18 měsacow w maćernym žiwoće. Wosebite je, zo móža so žrawcowe młodźata w brjuše maćerje mjez sobu zežrać.
Je Běły žrawc wohroženy?
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Běły žrawc je najbóle škitana žrawcowa družina swěta, ale tohodla sylnje wohroženy. Je samo hižo tak daloko, zo su přemało zwěrjatow za rozmnoženje. Tohodla je swětopřirodny zwjask IUCN Běłeho žrawca w lěće 2000 na čerwjenu lisćinu wohroženych zwěrjatow sadźił. Přičina za wotemrěće tež je, zo liči w Awstralskej a sewjernowuchodnej USA, přez wuspěch filma "Der Weiße Hai", jako wosebita trofeja pola sportowych rybarjow.