Kumwałd

**Kumwałd**
němsce	Cunewalde
	Kumwałd na karće Sakskeje
	Kumwałd na karće Sakskeje
Wopon
	Wopon Kumwałda
	Wopon Kumwałda
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Sakska
wokrjes	Budyski
wysokosć	315 metrow n.m.hł.
přestrjeń	26,65 km²
wobydlerstwo	4.537 (31. dec 2023)
hustosć zasydlenja	170 wob. na km²
póstowe čisło	02733
předwólba	(+49) 035877
awtowa značka	BZ, BIW, HY, KM
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanosta	Thomas Martolock (CDU)
webstrona	cunewalde.de
Połoženje Kumwałda w Sakskej
	Karta
	wikidata: Kumwałd (Q93225)

51.097514.5075

Koordinaty: 51° 6′ S, 14° 30′ W

Kumwałd (němsce Cunewalde) je wjes a gmejna w Hornjej Łužicy. Leži 315 m nad morskej hładźinu mjez Čornobohom a Běłobohom w hornjołužiskich horach. W Kumwałdźe nadeńdźe so najwjetša wjesna cyrkej w cyłej Němskej.

Gmejna

Ke gmejnje słušeja sydlišća Albert-Schweitzer-Siedlung, Bärhäuser, Frühlingsberg, Klipphausen, Nowa Wjes (Neudorf), Zieglertal kaž tež wjeski Šumbark (Schönberg), Jiłow (Halbau) a Wuhančicy-Koblica (Weigsdorf-Köblitz).

Stawizny

Wjes naspomni so prěni raz w lěće 1222 jako Cunewalde a wobsteješe hišće hač do lěta 1876 z třoch politiskich gmejnow (Delni Kumwałd, Srjedźny Kumwałd a Tachantski Kumwałd). Dalša gmejna bě Horni Kumwałd, kotryž so samo hakle w lěćě 1939 zagmejnowa.^[2]

Hač do druheje połojcy 17. lětstotka prědowaše so w Kumwałdskej cyrkwi tež serbsce, přetož bě serbšćina z maćeršćinu wulkeho dźěla ludnosće. Za lěto 1680 – po wotstronjenju serbskeje Božeje słužby – je znate, zo wopytachu serbscy wobydlerjo z Kumwałdu serbskorěčnu spowědź w Bukecach a Ketlicach. We 18. lětstotku přiběraše němski element dla přićehnjenja eksulantow a wužiwanje serbskeje rěče woteběraše. Posledni serbski statok přeńdźe pak hakle 1898 do wobsydstwa němskeje swójby.^[3]

Politika

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 52 (Budyšin 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 156 (Budyšin I).

Wjesnjanosta

Kumwałdski wjesnjanosta je Thomas Martolock (CDU).

wólby wjesnjanosty
wólba	wjesnjanosta	namjet	wuslědk (%)
2020	Thomas Martolock	CDU	82,9
2013			98,5
2006			98,8

Žórła

↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
↑ Kumwałd w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Frido Mětšk: Zur Frage der deutsch-sorbischen Sprachgrenzen des 16. Jahrhunderts im Markgraftum Oberlausitz und im Amte Stolpen. W: Lětopis, rjad B, čisło 7 (1960), LND, Budyšin 1960, str. 83–132.

Wotkaz

Commons: Kumwałd – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Města a gmejny w Budyskim wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-SN-1] Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

[2] Kumwałd w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[3] Frido Mětšk: Zur Frage der deutsch-sorbischen Sprachgrenzen des 16. Jahrhunderts im Markgraftum Oberlausitz und im Amte Stolpen. W: Lětopis, rjad B, čisło 7 (1960), LND, Budyšin 1960, str. 83–132.

[1]

[2]

[3]