Wjelećin
| němsce | Wilthen | |
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Němska
| |
| zwjazkowy kraj |  Sakska
| |
| wokrjes | Budyski | |
| wysokosć | 288 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 17,04 km² | |
| wobydlerstwo | 4.921 (31. dec 2018)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 289 wob. na km² | |
| póstowe čisła | 02679–02681 | |
| předwólba | (+49) 03592 | |
| awtowa značka | BZ, BIW, HY, KM | |
| Politika a zarjadnistwo | ||
| měšćanosta | Michael Herfort (CDU) | |
| webstrona | wilthen.de | |
| Połoženje Wjelećina w Sakskej | ||
  | ||
Wjelećin (němsce Wilthen) je městačko w sakskim wokrjesu Budyšin. Leži pod Mnišoncom w hornjołužiskich horach. Wjelećin je po cyłej Němskej sławny za produkowanje palenca. Ma z lěta 1969 měšćanske prawa.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wjeska Welentin abo Welintin naspomni so prěni raz w lěće 1222 a bě hižo w druhej połojcy 13. lětstotka z knježim sydłom.[2]
Hač do kónca 19. lětstotka słušeše Wjelećin hišće k serbskemu rěčnemu rumej. Ze spěšnej industrializaciju wot 1850tych lět sem přeměni so tež wobydlerska struktura. Přez přićah němskich dźěłaćerjow, měšane mandźelstwa a z tym zwisowacu asimilaciju zhubi so serbskorěčna wjetšina w běhu mało lětdźesatkow. We 1880tych lětach mějachu we Wjelečanskej cyrkwi hišće kóždu njedźelu serbske a němske kemše.
Po Mukowej statistice z lětow 1884/85 rěčachu tehdy hišće 651 wot cyłkownje 2025 Wjelećanow serbsce.[3] Poslednjej serbskaj fararjej běštaj Měrćin Renč (we Wjelećinje 1882–1911) a jeho syn Jan (1911–1945). Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 we Wjelećanskej gmejnje snadny serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 1,4 %.[4]
Dlěje hač w samym Wjelećinje dźeržeše so serbska rěč w do samsneje wosady słušasymaj wjeskomaj Wostašecy a Zdźar.
Měšćanske dźěle[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
K městu słušeja wjeski Tućicy (Tautewalde), Wostašecy (Irgersdorf) a Zdźar (Sora).
Politika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Město słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 52 (Budyšin 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 156 (Budyšin I).
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2018; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
- ↑ Wjelećin w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [5132 wobydlerjow, z nich 39 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 23 z pasiwnymi, 12 serbskich dźěći a młodostnych, 5058 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Wjelećin – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Biskopicy | Bóšicy | Budestecy | Budyšin | Bukecy | Dobruša-Huska | Frankenthal | Großharthau | Großnaundorf | Halštrow | Halštrowska Hola | Haselbachtal | Hodźij | Hornja Hórka | Chrósćicy | Kamjenc | Kinspork | Kubšicy | Kulow | Kumwałd | Łaz | Łuty | Łužnica | Malešecy | Neukirch | Njebjelčicy | Njedźichow | Njeswačidło | Ohorn | Ottendorf-Okrilla | Pančicy-Kukow | Połčnica | Porchow | Radeberg | Radwor | Rakecy | Ralbicy-Róžant | Ramnow | Sćenjow | Sepicy | Smělna-Póckowy | Sprjewiny Doł | Swětła | Šěrachow-Korzym | Wachow | Warnoćicy | Wjazońca | Wjelećin | Wojerecy | Wołbramecy | Worklecy | Wóslink | Wóspork | Wulka Dubrawa | Wulke Rědorjecy | Załom | Zemicy-Tumicy