Pólšćina
| kraje | Pólska, USA, Kanada, Běłoruska, Ukrainska, Čěska, Litawska, Wuchodoeuropa - mjezy druhach Němska, Brazilska, Awstralska | |
| rěčnicy | 50 milionow | |
| znamjenja a klasifikacija | ||
|---|---|---|
| klasifikacija | indoeuropske rěče
| |
| družina pisma | łaćonski alfabet | |
| oficielny status | ||
| hamtska rěč | Pólska, Europska Unija | |
| rěčne kody | ||
| ISO 639-1: |
pl | |
| ISO 639-2: |
pol | |
| ISO 639-3 (SIL): | ||
| wikipedija | ||
| Přikład | ||
| Wótče naš | ||
Ojcze nasz,
któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj i odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen | ||
Pólšćina je zapadosłowjanska rěč. Wona je najbóle přiwuzna kašubšćinje, słowakšćinje, čěšćinje, hornjoserbšćinje a delnjoserbšćinje. Pólska rěč słuša k słowjanskim rěčam, do swójby indoeuropskich rěčow.
Pólsce rěči 50 mil. ludźi z toho w Pólskej wyše hač 39 mil.
Pólsce rěči so tež w Němskej, Litawskej, Běłoruskej, Zjednoćenych statach Ameriki, Ukrainskej a druhich krajach.
Prawopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Pólšćina ma 3 časy a 7 padow, hlej tabulka:
| Pady w pólskej rěči | |||
| 1. | kto, co? | mianownik | nominatiw |
| 2. | kogo, czego? | dopełniacz | genitiw |
| 3. | komu, czemu? | celownik | datiw |
| 4. | kogo, co? | biernik | akuzatiw |
| 5. | z kim? z czym? | narzędnik | instrumental |
| 6. | o kim, o czym? | miejscownik | lokatiw |
| 7. | wołacz | wokatiw | |
Dale znaje pólska rěč jednotu, mnohotu, ale tež zbytki duala su zachowane.
Pismo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Pólske pismiki s diakritikami:
| ą | ć | ę | ł | ń | ó | ś | ź | ż |
| Ą | Ć | Ę | Ł | Ń | Ó | Ś | Ź | Ż |
Narěče
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W etniskej pólskej rěči so rozeznawaja:
- język literacki (dialekt kulturalny)
- narěče ludowe
- měšćanske narěče (np. lwowska narěč, poznańska narěč, waršawska narěč)
- gwary środowiskowe (np. grypsera)
Podstawowe dialekty pólskeje rěče su:
- šleski (hlej tež: šleska rěč, gwara śląska)
- wulkopólski (hlej tež: gwara poznańska)
- małopólski (hlej tež: gwara krakowska, gwara podhalańska, gwara sądecka, gwara żywiecka, gwara łowicka)
- mazowiecki (hlej tež: gwara białostocka)
- chełmińsko-kociewsko-warmiński
- północnokresowy
- południowokresowy
Poza tymi podstawowymi dialektami eksistuja tež měšane dialekty, wosebje na wróćo dóstawanych teritorijach.
 |
Tutón přinošk ma so hišće přełožić. |
| wuchodosłowjanske rěče: | běłorušćina - rušćina - rusinšćina - rutenšćina † - stara wuchodosłowjanšćina † - stara Nowgorodska narěč† - ukrainšćina - zapadopolešćina |
| zapadosłowjanske rěče: | čěšćina - lešon kenaan † - lachšćina - pólšćina - połobšćina † - pomoršćina (kašubšćina, słowinšćina †) - serbšćina (delnjoserbšćina - hornjoserbšćina - wuchodoserbske dialekty †) - słowakšćina - šlešćina |
| južnosłowjanske rěče: | bołharšćina (Banatska bołharšćina) - bosnišćina - chorwatšćina (Hrodowska chorwatšćina, molišćina) - čornohóršćina - makedonšćina - serbišćina - słowjenšćina (prekmuršćina, rezijanšćina) - starocyrkwinosłowjanska rěč † |
| konstruowane słowjanske rěče: | Glagolica - Lydnevi - Mezislovanska - Mjezysłowjanšćina - Proslava - Ruslavsk - Slovio |
| fiktiwne słowjanske rěče: | Mrezisk - Seversk - Sevorian - Skuodian - Slavisk - Slavëni - Vozgian - Wenedyk |
| druhe: | prasłowjanšćina † |
| † mortwe |
bołharšćina | čěšćina | danšćina | estišćina | finšćina | francošćina | grjekšćina | iršćina | italšćina | jendźelšćina | letišćina | litawšćina | madźaršćina | maltašćina | němčina | nižozemšćina | pólšćina | portugalšćina | rumunšćina | słowakšćina | słowjenšćina | španišćina | šwedšćina