Kašubšćina
kraje | Pólska | |
region | wokoło Gdańska | |
rěčnicy | 50 000 – 200 000 | |
znamjenja a klasifikacija | ||
---|---|---|
klasifikacija | Indoeuropske rěče | |
družina pisma | łaćonski alfabet | |
rěčne kody | ||
ISO 639-2: | (B) csb | (T) csb |
ISO 639-3 (SIL): | ||
karta | ||
Turistiska mapa w kašubskej rěči | ||
wikipedija | ||
Kašubšćina je zapadosłowjanska rěč podobna pólšćinje a mortwej połobšćinje. Rěči so w Pólskej wokoło Gdańska (kašubsce Gduńsk, pólsce Gdańsk). Wona słuša k lechiskej skupinje zapadosłowjanskich rěčow.
Alfabet
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]aA ąĄ ãà bB cC dD eE éÉ ëË fF gG hH iI jJ kK lL łŁ mM nN ńŃ oO òÒ óÓ ôÔ pP rR sS tT uU ùÙ wW yY zZ żŻ
W tym njewustupjace w pólskej rěči:
- ã [an] (IPA ã) (tzw. a z blewiązką)
- é [yj] (IPA e) (tzw. e ze sztriszkã)
- ë [e/a] (IPA ə) (tzw. "szwa")
- ò [łe] (IPA wɛ) (tzw. labializacëjô)
- ô [o/e] (IPA œ/ɒ) (tzw. o z dakã)
- ù [łu/łi] (IPA ɥi-wy).
Pismik u wšak so nimale kaž ü [u/i] wurjekuje.
Samsne kaž w pólšćinje su:
- ą (IPA õ)
- ł (IPA w) (přirunaj hornjoserbski ł)
- ń (IPA ɲ) (= hornjoserbski ń)
- w (IPA v) (přirunaj tež němski w)
- ż (IPA ʒ) (přirunaj hornjoserbski ž)
- cz (IPA ʧ) (přirunaj hornjoserbski č)
- dz (IPA dz)
- dż (IPA ʤ)
- rz (IPA ʒ)
- sz (IPA ʃ) (přirunaj hornjoserbski š)
Wosebitosće kašubskeje rěče
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dźělne zdźerženje formy tart z prasłowjanskeho tărt:
- gard "město", pólsce: gród (přirunaj hornjoserbski hród)
- parmiń, pólsce: promień (přirunaj hornjoserbske promjo)
Zmjechčeny konsonant přez ar:
- cwiardi, pólsce: twardy, (přirunaj hornjoserbski twjerdy)
- czwiôrtk, pólsce: czwartek (přirunaj hornjoserbski štwórtk)
Pobrachowanje "pohibliweho" e:
- pòrénk "ranje", pólsce: poranek
- kùńc, pólsce: koniec (přirunaj hornjoserbski kónc)
Pobrachowanje zmjechčenjow konsonantow s,z,c,dz:
- swiat, pólsce: świat (přirunaj hornjoserbski swět)
- zëma, pólsce: zima (přirunaj hornjoserbska zyma)
- zemia, pólsce: ziemia (přirunaj hornjoserbska zemja)
Přikład (Wótče naš)
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Òjcze nasz, jaczi jes w niebie,
niech sã swiãcy Twòje miono,
niech przińdze Twòje królestwò,
niech mdze Twòja wòlô
jakno w niebie tak téż na zemi.
Chleba najégò pòwszednégò dôj nóm dzysô
i òdpùscë nóm naje winë,
jak i më òdpùszcziwómë naszim winowajcóm.
A nie dopùscë na nas pòkùszeniô,
ale nas zbawi òde złégò. Amen
Někotre města a wsy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W slědowacych městnach so Kašubšćinu rěča.
- Gdańsk (Gduńsk),
- Gdynia (Gdiniô),
- Wejherowo (Wejrowò),
- Puck (Pùck),
- Lębork (Lãbòrg),
- Bytów (Bëtowò),
- Kartuzy (Kartuzë),
- Kościerzyna (Kòscérzna)
- Chojnice (Chòjnice)
- Żukowo (Żukòwò)
Wobrazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Kašubska swójba
-
Kašubska chorhoj
-
Dwurěčna wjesna tafla w Kašubskej
-
Dwurěčna tafla
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Informacije wo kašubšćinje (kašubsce)
- kašubšćina (čěsce)
- Kašubski słownik (kašubsce, jendźelsce, němsce, pólsce)
- Kašubski kubłanski portal (pólsce)
- Wučbnicy za wuknjenje kašubšćiny (kašubsce, pólsce)
wuchodosłowjanske rěče: | běłorušćina - rušćina - rusinšćina - rutenšćina † - stara wuchodosłowjanšćina † - stara Nowgorodska narěč† - ukrainšćina - zapadopolešćina |
zapadosłowjanske rěče: | čěšćina - lešon kenaan † - lachšćina - pólšćina - połobšćina † - pomoršćina (kašubšćina, słowinšćina †) - serbšćina (delnjoserbšćina - hornjoserbšćina - wuchodoserbske dialekty †) - słowakšćina - šlešćina |
južnosłowjanske rěče: | bołharšćina (Banatska bołharšćina) - bosnišćina - chorwatšćina (Hrodowska chorwatšćina, molišćina) - čornohóršćina - makedonšćina - serbišćina - słowjenšćina (prekmuršćina, rezijanšćina) - starocyrkwinosłowjanska rěč † |
konstruowane słowjanske rěče: | Glagolica - Lydnevi - Mezislovanska - Mjezysłowjanšćina - Proslava - Ruslavsk - Slovio |
fiktiwne słowjanske rěče: | Mrezisk - Seversk - Sevorian - Skuodian - Slavisk - Slavëni - Vozgian - Wenedyk |
druhe: | prasłowjanšćina † |
† mortwe |