Poršiska cyrkej
Poršiska cyrkej je ewangelsko-lutherska cyrkej w Poršicach w Budyskim wokrjesu. Wona słuži ewangelskej wosadźe Poršicy-Budyšink w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc ewangelskeje krajneje cyrkwje w Sakskej. Hač do 20. lětstotka je so tu tež serbsce prědowało.
Poršičanski kěrchow z někotrymi wobchowanymi serbskimi narownymi pomnikami leži južnje cyrkwje. Pomnik za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny steji dale do wuchodneho směra při Hłownej dróze a nima serbski napis. Na kěrchowje nadeńdu so tež stare Poršičanske zwony ze serbskimi napisami.
Ewangelska cyrkej w Poršicach steji jako kulturny pomnik pod škitom.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]1584 natwarjena ewangelska cyrkej je so 1719–22 wutwariła a słuša k najstaršim cyrkwjam Budyskeho kraja. Wona bu w běhu Bitwy pola Budyšina w meji 1813 wulce wobškodźena, potom wobnowjena a 1816 znowa poswjećena.
Wosada
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Do historiskeje Poršiskeje wosady słušeja wjeski Bošecy, Konjecy, Krakecy, Kubšicy, Kumšicy, Lětoń a Nowe Poršicy.
Wot lěta 2020 je Poršisko-Budyšinska wosada dźěl wulkowosady „Při Lubaće“.
Fararjo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]doba | mjeno | ródna wjes | žiwjenske daty | přispomnjenja |
---|---|---|---|---|
1623–1632 | Hrjehor Martini | Dažin | ~1575–1632 | |
1650–1653 | Zacharias Prätorius | Wojerecy | 1627–1683 | |
1653–1695 | Zacharias Běrlink | Wojerecy | 1619–1695 | |
1695–1717 | Maćij Wjenka Matthäus Wencke |
Wulke Zdźary | 1667–1717 | |
1718–1728 | Chryša Šlenkar | Róžany | 1674–1728 | do toho diakon w Ketlicach a Lubiju |
1728–1731 | Johann Gottlieb Großmann | Njeswačidło | 1694–1745 | do toho diakon w Ketlicach; po tym Swj. Pětra Budyšin |
1731–1748 | Christoph Schumann | Lubnjow | 1678–1748 | do toho w Hućinje |
1748–1755 | Měrćin Janaš | Hornja Hórka | 1721–1787 | po tym do Michałskeje wosady |
1756–1764 | Jan Bjedrich Pětřik | Křišow | 1698–1764 | |
1765–1798 | Bjedrich Rudolf Pětřik (Petschke) | Křišow | 1732–1798 | syn předchadnika |
1799–1825 | Jan Bjedrich Mička | Kupoj | 1757–1825 | do toho w Rychwałdźe |
1827–1839 | Bjedrich Wylem Mička | Rychwałd | 1789–1839 | syn předchadnika; do toho diakon při Michałskej cyrkwi |
1840–1858 | Hendrich Awgust Krygar | Hrodźišćo | 1804–1858 | do toho diakon při Michałskej cyrkwi |
1858–1886 | Herman Julius Trautmann | Bart | 1815–1886 | do toho diakon při Michałskej cyrkwi |
1886–1914 | Arnošt Krygar | Poršicy | 1847–1923 | syn fararja Krygarja |
1914–1926 | Korla Rězbark (Karl Johannes Röseberg) | Budyšink | 1880–1975 | do toho diakon w Deubenje; po tym w Thonbergu |
1926–1952 | Curt Handrik | Rudej | 1885–1962 | do toho w Klukšu |
1955–1990 | Johannes Poetzsch |
Farar Handrik bě posledni, kiž tež serbsce prědowaše. Za čas nacionalsocializma bě wón přiwisnik „Němskich křesćanow“ (DC) a čłon NSDAP, móžeše pak po wójnje jako „jednory sobuběhar“ dale skutkować.[1]
Wobrazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Napohlad južneje fasady
-
Historiski narowny kamjeń při cyrkwi
-
Cyrkwina wěža
-
Zwony ze serbskimi napisami
-
Serbski narowny pomnik na kěrchowje
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Cornelius Gurlitt: Purschwitz. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 32. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Bautzen (II. Teil). C. C. Meinhold, Dresden 1908, str. 229–233.
- Trudla Malinkowa: K serbskim stawiznam Poršiskeje wosady. W Rozhledźe 7+8/2022, str. 12–20.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Gerald Stone: Slav outposts in Central European History: The Wends, Sorbs and Kashubs. Bloomsbury, 2015
Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Webstrona Hrodźišćanskeje wulkowosady
- Wopisanje Poršiskeje wosady w Statistice Łužiskich Serbow Arnošta Muki (digitalizat)
Bart | Bukecy | Budestecy | Budyšink | Budyšin, swj. Pětr | Budyšin, swj. Michał | Halštrow | Hodźij | Horni Wujězd | Hrodźišćo | Hućina | Huska | Chwaćicy | Klukš | Korzym | Kotecy | Kumwałd | Łupoj | Malešecy | Minakał | Njeswačidło | Palow | Porchow | Poršicy | Protecy | Rakecy | Smělna | Smječkecy | Wjelećin | Wóslink | Załom