Poršicy
| |||||
| gmejna: | Kubšicy | ||||
| zagmejnowanje: | 1994 | ||||
| wobydlerstwo: | 251 (31. decembra 2021)[1] | ||||
| přestrjeń: | 5,55 km² | ||||
| wysokosć: | 156–161 metrow n.m.hł. | ||||
51.20361111111114.525156–161
| |||||
| póstowe čisło: | 02627 | ||||
| předwólba: | 03591 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 | |||||
wikidata: Poršicy (Q160994)
| |||||
Poršicy (němsce Purschwitz) su hornjołužiska cyrkwinska wjes w sakskim wokrjesu Budyšin, kotraž słuša wot lěta 1994 ke Kubšicam. Leža při Albrechtowce a su z 251 wobydlerjemi[2] třeći najwjetši gmejnski dźěl Kubšiskeje gmejny.
Geografija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wjes nadeńdźe so w Hornjołužiskich honach w nižinje Albrechtowki, něhdźe wosom kilometrow sewjerowuchodnje Budyskeho stareho města. Susodne wjeski su Budyšink na sewjeru, Skanecy a Běła Hora na wuchodźe kaž tež Lětoń a Krakecy na zapadźe. Južnje Poršic rozpřestrěwa so Budyske lětanišćo, na sewjerozapadźe, za awtodróhu, su Krakečanske hórki.
Ležownostne mjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Popec jězor, Kuchinski hat, Trawny hat, Hlinjany hat, Branskec hat, Dubowy hat, Bahna (abo: Bahina), Na zahonach, Šěroki puć, Smolic hat, Běbrachec hat, Běbrachec kuty, Móstki, Na šulach (=Schulfelder), W Koblicach, Pěskowa hórka, Husacy ladk, Pola hłubokeho přerowa, Při drózy, Budeščanska łuka, Dołha łuka, Hrodowa łuka (=Schlosswiese), Běłohorske haty, Wroblec łuka, W Zapalach, Skanečanski puć, Při złej łuži, Pola šlaga, Pola Chaplic mosćika, Srěni puć, Dźěłošća.[3]
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]_Rittergut_Herrenhaus.jpg)
Prěnje historiske naspomnjenje nawsowca jako Porsiz[4] bě w lěće 1222. Ležownostne knjejstwo wukonješe přez lětstotki Poršiske ryćerkubło, kotrež běše zwjetša we wobsydstwje Budyskeje měšćanskeje rady. Hač do lěta 1994 běchu Poršicy samostatna gmejna z wjesnymi dźělemi Nowymi Poršicami, Lětonjom a Krakecami.
Dnja 7. junija 1914 załožichu Serbja z Poršic a wokoliny serbske towarstwo „Swěra“ z předsydu Handrijom Pětšom z Nowych Poršic. 17. septembra 1922 załoži so Poršišanska jednota Serbskeho Sokoła ze starostu Arnoštom Holanom.[5]
Wobydlerstwo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 498 wobydlerjow, mjez nimi 473 Serbow (95 %).[6] Arnošt Černik zwěsći w lěće serbski podźěl wot jenož hišće 52 %.[7] Poršicy su ewangelska wosadna wjes.
Pomniki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Ewangelska cyrkej a kěrchow z někotrymi serbskimi narownymi kamjenjemi
- Wojerski pomnik padnjenym Prěnjeje swětoweje wójny
- Pomnik Bitwje pola Budyšina 1813
Wosobiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W Poršicach so narodźiłoj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Arnošt Krygar (1847–1923) – farar, spisaćel, zběraćel serbskich knihow
- Hinc Šewc (1927–2021) – sorabist a wysokošulski profesor
Tule skutkowali
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Hrjehor Martini (1575–1632) – farar, spisaćel; 1623–32 w Poršicach
- Zacharias Běrlink (1619–95) – farar, prócowar na polu rěčewědy; 1653–95 w Poršicach
- Chryša Šlenkar (1674–1728) – farar, nabožinski prócowar; 1718–28 w Poršicach
- Bjedrich Wylem Mička (1789–1839) – farar, stawiznar; 1827–39 w Poršicach
- Hendrich Awgust Krygar (1804–58) – farar, składnostny basnik, kulturowědnik; 1840–58 w Poršicach
- Rudolf Jenč (1903–79) – literarny historikar a rěčespytnik; 1925–34 wučer w Poršicach
Za dalšich fararjow hlej zapisk wo Poršiskej cyrkwi.
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Purschwitz/Poršicy. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 326–329.
- Trudla Malinkowa: K serbskim stawiznam Poršiskeje wosady. W Rozhledźe 7+8/2022, str. 12–20.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ staw: 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
- ↑ 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
- ↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 8sl. (digitalizat).
- ↑ Poršicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Přehlad něhdyšich jednotow Sokoła, wotwołane dnja 25. januara 2020
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [709 wobydlerjow, z nich 229 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 36 z pasiwnymi, 104 serbske dźěći a młodostni, 340 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Poršicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow