Rudolf Jenč

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Rudolf Jenč

Rudolf Jenč (němsce Rudolf Jentsch; * 30. awgusta 1903 w Budyšinje, † 5. apryla 1979 runje tam) bě serbski literarny historikar a rěčespytnik kaž tež kulturny prócowar.

Žiwjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rudof Jenč narodźi so jako syn młynskeho pohonča w Budyšinje a wopyta wot 1917 do 1924 tamniši Krajnostawski wučerski seminar. Wot 1924 do 1940 skutkowaše jako wučer a kantor we Worcynju, Poršicach (1925–34) a Budestecach (1934–40) a bě jako tajki tež čłon NSDAP. Mjez 1940 a 1945 běše jako wojak w Druhej swětowej wójnje.

Po wójnje bě najprjedy pola Domowiny přistajeny, w šulskim lěće 1948/1949 wučerješe na Serbskim gymnaziju w čěskich Warnoćicach, hdźež podawaše serbšćinu, stawizny, zemjepis, łaćonšćinu a němčinu.[1] Wot 1949 do 1951 bě ze sekretarom wědomostneho wotrjada Domowiny a wot 1951 z wědomostnym sobudźěłaćerjom Instituta za serbski ludospyt. W lěće 1968 poda so na wuměnk.

Jako nawoda wotrjada za rěč a literaturu w Instituće za serbski ludospyt zahaji tam slědźerske dźěło na polu literarnych stawiznow a serbskeho rěčespyta. W tym zwisku napisa standardne dźěło Stawizny serbskeho pismowstwa, kotrež so w dwěmaj zwjazkomaj 1954 a 1960 wozjewi a so zaběra ze serbskej literaturu do Prěnjeje swětoweje wójny. Nimo toho Jenč dźěło na němsko-hornjoserbskim słowniku a na gramatice hornjoserbskeje spisowneje rěče zahaji. Jako nawoda hornjoserbskeje rěčneje komisije přinošowaše k stabilizaciji prawopisneje normy serbšćiny a k wuwiću serbskeje fachoweje terminologije.

Rudolf Jenč wozjewi wulku ličbu wědomostnych nastawkow wo hornjoserbskej morfologiju, syntaksy, stilistice, sociolinguistiskich prašenjach a stawiznach serbskeje rěče. W towaršnostnym žiwjenju bě nawjedowar chórow, organist a spěwar we wjacorych chórach. Wot lěta 1923 bě z čłonom Maćicy Serbskeje.

Wón bu na Budyskim Hrodźišku pochowany. Jeho syn bě rěčespytnik Helmut Jenč (1936–2020).

Žórło[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Frido Michałk: Jenč, Rudolf. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 232sl.
  1. Vl. Juricová, J Vančatová, Zl. Maťatková, T. Breň: To byla pěkná věc. Lužickosrbská gymnázia v Československu (1945–1950). Liberec 2019, str. 33
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije