Krajnostawski wučerski seminar
Krajnostawski wučerski seminar bě w lěće 1817 załožena wukubłanska institucija krajnych stawow Hornjeje Łužicy, kotrež měješe so starać wo wučerski dorost za hornjołužiske šule. Na spočatku běše zaměstnjeny na Mnišej hasy při róžku Jerjoweje w starym měsće a wot 1857 měješe swoje sydło w tehdy twarjenym seminarje při Schillerowych zelenišćach w Budyšinje, dźensnišim powołanskim šulskim centrumje (BSZ).
Mjeztym so wukubłachu při seminarje zwjetša ewangelskich wučerjow, dóstachu katolscy Serbja swoje wukubłanje wot 1851 w přidatnym katolskim seminarje w „Klóšterskim domje“ při Pětrowej cyrkwi. Wot 1817 do 1851 měješe seminar cyłkownje 47 katolskich seminaristow, z kotrychž běchu 15 Serbow.
Hač do lěta 1830 dóstachu serbscy kandidaća štyri wot dźesać wupisanych stipendijow, tři za ewangelskich a jedyn za katolskeho kandidata. Do serbskich absolwentow krajnostawskeho seminara słušachu mjez druhim Rudolf Jenč, Korla Awgust Kocor, Jan Arnošt Hančka, Arnošt Holan, Jan Bohuwěr Mučink, Jurij Pilk, Michał Rostok, Korla Bohuwěr Šěca, Herman Šleca a Jan Wjela. Wot 1834 do 1840 dóstachu serbscy chowancy swoje maćernorěčne wukubłanje pola fararja Handrija Lubjenskeho. Po jeho smjerći pokročowachu jednotliwi seminarisća ze serbskej wučbu a załožichu za to zjednoćenstwa serbskich seminaristow, tak na přikład w lěće 1877 wot Arnošta Rachlowca załožene serbske towarstwo „Swoboda“.
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Peter Kunze, Edmund Pech: Lehrerseminare. W: Franz Schön, Dietrich Scholze (wud.): Sorbisches Kulturlexikon. Domowina-Verlag, Bautzen 2014, str. 215–218
- Jan Melda: Serbstwo na Budyšinskim krajnostawskim seminaru we starym času. We Łužicy 12 (1893) 4, str. 29.
- Cyril Kola: Před 175 lětami krajnostawski seminar: ze spočatka kubłanja serbskich wučerjow. W Serbskich Nowinach dnja 16. apryla 1992 (Předźenak)
- Pětr Kunca: Krajnostawski wučerski seminar a Serbja. W Rozhledźe 52 (2002) 7/8, str. 241–249.