Rachlow pod Čornobohom
| |||||
| gmejna: | Kubšicy | ||||
| zagmejnowanje: | 1974 | ||||
| wobydlerstwo: | 158 (31. decembra 2016)[1] | ||||
| přestrjeń: | 3,41 km² | ||||
| wysokosć: | 289 metrow n.m.hł. | ||||
51.137514.513611111111289
| |||||
| póstowe čisło: | 02627 | ||||
| předwólba: | 035939 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Rachlow, ze Splóska widźany | |||||
wikidata: Rachlow pod Čornobohom (Q161012)
| |||||
Rachlow pod Čornobohom (němsce Rachlau) je hornjołužiska wjes w sakskim wokrjesu Budyšin a słuša ke Kubšicam. Leži 289 m nad mórskej hładźinu pod Hromadnikom a Čornobohom a ma 158 wobydlerjow.[2]
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Rachlow leži na sewjernym boku Čornoboha a Hromadnika w dole Splóšćanskeje wody. Ze wsy wjedu pućowanske šćežki na wobě horje. Zapadnje wsy bu w 1970tych lětach natwarjene Rachlowske spjatnišćo. Susodne wsy su Sowrjecy na sewjeru, Mješicy na sewjerowuchodźe, Delany na zapadźe a Wysoka na sewjerozapadźe. Přez Rachlow wjedźe statna dróha S 110 (Bělšecy–Bukecy), wot kotrejež wotbočuje wosrjedź wsy wokrjesna dróha K7236 do Kubšic.
Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Hela, Čertowe woknješko (na Čornoboze), Kubjeńcec hórka, Wólšinki, Wulke ladko, Małe ladko, Sćěna (=na Sćěnach), Kruwjace puće, Kinjanske, Čěžowske, Markaŕ, Kotoł, Chachlonk, Pola topołow, Pola lipy, Ruzlic ladko, Dejec ladko, Wulka a mała Rapačica, Hromadnik, Składa (=Lehde), Sćina, Wódnik, Hurbanec skopcy, Mičkec hórka, Pjeńčki, Prašica, Posledki, Čornobóh (=na Čornym Bozy).[3]
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Prěnje historiske naspomnjenje jako Rachelow abo Rachlow je z lěta 1359.[4] Wot lěta 1936 bě Rachlow samostatna gmejna z wjesnymi dźělemi Delanami, Splóskom, Chójnicu a pozdźišo (wot 1950) tež z Wysokej. Wot lěta 1974 přisłuša Kubšiskej gmejnje.
Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W lěće 1884 ličeše Rachlow po Mukowej statistice 225 wobydlerjow, mjez nimi 219 Serbow (97 %).[5] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 53 %.[6] Ewangelscy Rachlowčenjo přisłušachu ze starodawna Bukečanskej wosadźe.
Towarstwa[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wot 1849 do 1866 skutkowaše w Rachlowje Serbske ewangelsko-lutherske towarstwo, kotremuž přisłušachu čłonojo z Rachlowa, Sowrjec, Brězowa a dalšich pod Čornobohom ležacych wsow. Zetkanišćo towarstwa bě chěža městopředsydy Handrija Ponicha w Rachlowje. Towarstwa steješe pod wliwom předsydy Jana Swory a Jana Stoša z Droždźija, kotrajž zastupowaštaj jara konzerwatiwny ewangelski směr, kotryž měrješe so přećiwo politiskim cilam serbskeho narodneho hibanja kaž tež přećiwo wobnowjenju serbskeje rěče. Nabožina a misionstwo stejištej w srjedźišću aktiwitow.[7]
Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W Rachlowje narodźi so w lěće 1790 pozdźiši serbski farar a serbowědnik Handrij Lubjenski. Serbski přirodospytnik a spisowaćel Korla Bohuwěr Šěca bě wot 1877 do 1921 z wučerjom Rachlowskeje wjesneje šule, hdźež so tež jeho synaj Jan a Božidar Šěca narodźištaj. W Rachlowje narodźi so w lěće 1927 serbski slawist Frido Michałk.
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ staw: 31. decembra 2016; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
- ↑ 31. decembra 2016; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
- ↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 6 (digitalizat).
- ↑ Rachlow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [503 wobydlerjo, z nich 181 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 20 z pasiwnymi, 67 serbskich dźěći a młodostnych, 235 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
- ↑ Siegmund Musiat: Sorbische/wendische Vereine 1716–1937. Ein Handbuch. [=Spisy serbskeho instituta, zwjazk 26] Domowina-Verlag, Bautzen 2001, str. 116–119.
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Rachlow pod Čornobohom – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow