Rachlow pod Čornobohom

**Rachlow**
Rachlau
gmejna:	Kubšicy
zagmejnowanje:	1974
wobydlerstwo:	151 (31. decembra 2021)
přestrjeń:	3,41 km²
wysokosć:	289 metrow n.m.hł.
	51.137514.513611111111289 Koordinaty: 51° 8′ 15″ S, 14° 30′ 49″ W
póstowe čisło:	02627
předwólba:	035939
	wobydler/ka:; Rachlowčan/-ka
	adjektiw:; Rachlowski
	skłonowanje:; Rachlowa, Rachlowej, Rachlow, Rachlowom, w Rachlowje
	Rachlow, ze Splóska widźany
	wikidata: Rachlow pod Čornobohom (Q161012)

Rachlow pod Čornobohom (němsce Rachlau) je hornjołužiska wjes w sakskim wokrjesu Budyšin a słuša ke Kubšicam. Leži 289 m nad mórskej hładźinu pod Hromadnikom a Čornobohom a ma 151 wobydlerjow.^[2]

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

We wsy

Rachlow leži na sewjernym boku Čornoboha a Hromadnika w dole Splóšćanskeje wody. Ze wsy wjedu pućowanske šćežki na wobě horje. Zapadnje wsy bu w 1970tych lětach natwarjene Rachlowske spjatnišćo. Susodne wsy su Sowrjecy na sewjeru, Mješicy na sewjerowuchodźe, Delany na zapadźe a Wysoka na sewjerozapadźe. Přez Rachlow wjedźe statna dróha S 110 (Bělšecy–Bukecy), wot kotrejež wotbočuje wosrjedź wsy wokrjesna dróha K7236 do Kubšic.

Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Hela, Čertowe woknješko (na Čornoboze), Kubjeńcec hórka, Wólšinki, Wulke ladko, Małe ladko, Sćěna (=na Sćěnach), Kruwjace puće, Kinjanske, Čěžowske, Markaŕ, Kotoł, Chachlonk, Pola topołow, Pola lipy, Ruzlic ladko, Dejec ladko, Wulka a mała Rapačica, Hromadnik, Składa (=Lehde), Sćina, Wódnik, Hurbanec skopcy, Mičkec hórka, Pjeńčki, Prašica, Posledki, Čornobóh (=na Čornym Bozy).^[3]

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wojerski pomnik w Rachlowje z lěta 1921 měješe do wobnowjenja lěta 2006 tež serbski napis.

Prěnje historiske naspomnjenje jako Rachelow abo Rachlow je z lěta 1359.^[4] Wot lěta 1936 bě Rachlow samostatna gmejna z wjesnymi dźělemi Delanami, Splóskom, Chójnicu a pozdźišo (wot 1950) tež z Wysokej. Wot lěta 1974 přisłuša Kubšiskej gmejnje.

Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W lěće 1884 ličeše Rachlow po Mukowej statistice 225 wobydlerjow, mjez nimi 219 Serbow (97 %).^[5] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 53 %.^[6] Ewangelscy Rachlowčenjo přisłušachu ze starodawna Bukečanskej wosadźe.

Towarstwa[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wot 1849 do 1866 skutkowaše w Rachlowje Serbske ewangelsko-lutherske towarstwo, kotremuž přisłušachu čłonojo z Rachlowa, Sowrjec, Brězowa a dalšich pod Čornobohom ležacych wsow. Zetkanišćo towarstwa bě chěža městopředsydy Handrija Ponicha w Rachlowje. Towarstwa steješe pod wliwom předsydy Jana Swory a Jana Stoša z Droždźija, kotrajž zastupowaštaj jara konzerwatiwny ewangelski směr, kotryž měrješe so přećiwo politiskim cilam serbskeho narodneho hibanja kaž tež přećiwo wobnowjenju serbskeje rěče. Nabožina a misionstwo stejištej w srjedźišću aktiwitow.^[7]

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W Rachlowje narodźi so w lěće 1790 pozdźiši serbski farar a serbowědnik Handrij Lubjenski. Serbski přirodospytnik a spisowaćel Korla Bohuwěr Šěca bě wot 1877 do 1921 z wučerjom Rachlowskeje wjesneje šule, hdźež so tež jeho synaj Jan a Božidar Šěca narodźištaj. W Rachlowje narodźi so w lěće 1927 serbski slawist Frido Michałk.

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

↑ staw: 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
↑ 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy
↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 6 (digitalizat).
↑ Rachlow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [503 wobydlerjo, z nich 181 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 20 z pasiwnymi, 67 serbskich dźěći a młodostnych, 235 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
↑ Siegmund Musiat: Sorbische/wendische Vereine 1716–1937. Ein Handbuch. [=Spisy serbskeho instituta, zwjazk 26] Domowina-Verlag, Bautzen 2001, str. 116–119.

Powětrowy wobraz Rachlowa (2019)

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons: Rachlow pod Čornobohom – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

[1] staw: 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy

[2] 31. decembra 2021; Podaća gmejnskeho zarjada Kubšicy

[3] Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 6 (digitalizat).

[digit-4] Rachlow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski

[6] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [503 wobydlerjo, z nich 181 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 20 z pasiwnymi, 67 serbskich dźěći a młodostnych, 235 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[7] Siegmund Musiat: Sorbische/wendische Vereine 1716–1937. Ein Handbuch. [=Spisy serbskeho instituta, zwjazk 26] Domowina-Verlag, Bautzen 2001, str. 116–119.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]