Budyšinska cyrkej

Budyšinska cyrkej

Budyšinska cyrkej je ewangelsko-lutherska cyrkej w Budyšinku w Budyskim wokrjesu. Wona słuži ewangelskej wosadźe Poršicy-Budyšink w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc ewangelskeje krajneje cyrkwje w Sakskej. Hač do 20. lětstotka je so tu tež serbsce prědowało.

Budyšinski kěrchow nadeńdźe so wokoło cyrkwje. Pomnik za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny steji při južnej fasadźe cyrkwje a ma serbski napis („Wy škitali sće dom a kraj, wam horcy dźak so za to praj!“).

Ewangelska cyrkej w Budyšinku steji jako kulturny pomnik pod škitom.

Stawizny

Cyrkwinski twar z lěta 1680 słuša k najstaršim wobchowanym wjesnym cyrkwjam w Budyskim kraju. Budyšinska cyrkej bě wokoło lěta 1500 filialna cyrkej Budyskeje wosady a sta so w lěće 1602 z wosadnej cyrkwju.

Cyrkwine byrgle z 12 registrami su so w lěće 1887 wot znateho Budyskeho zawoda Hermann Eule twarili. W Prěnjej swětowej wójnje su so prospektowe pišćele wutwarili a 1934 přez cynkowe pišćele narunali.

Wosada

Do małeje Budyšinskeje wosady słušeja wjesce Budyšink a Přiwćicy. Prjedy słušachu najskerje tež Běła Hora, Skanecy, Krakecy, Delnja Hórka a Brězynka do Budyšinskeje wosady.

Wot lěta 2020 je Poršisko-Budyšinska wosada dźěl wulkowosady „Při Lubaće“.

Fararjo

doba	mjeno	ródna wjes	žiwjenske daty	přispomnjenja
1696–1704	Jan Langa	Palow	1669–1727	po tym w Smělnej
1704–1742	Křesćan Leonhardi	Łućo	1672–1742
1743–1747	Pětr Ponich	Židow	1716–1785	do toho domjacy wučer w Budyšinje; po tym farar w Němskich Jenkecach
1748–1773	Hadam Bohuchwał Šěrach	Nosaćicy	1724–1773
1773–1777	Jan Pomhajbóh Młynk	Póckowy	1743–1820	po tym w Rakecach
1778	Jan Mróz	Brězow	1750–1823	hišće w samsnym lěće do Chrjebje
1778–1779	Michał Klauser	Madźarska	1740–1799	po tym w Budestecach
1779–1809	Křesćan Bohuwěr Klin	Lejno	1728–1809	do toho w Lejnom
1809–1836	Samuel Pomhajbóh Klin	Lejno	1768–1836	syn předchadnika; do toho jeho zastupjer tu
1838–1848	August Hermann Kröhna	Wildenfels	1805–1877	po tym w Delnim Wujězdźe
1848–1873	August Habla (Hauboldt)	Ćichońca	1808–1886	do toho wučer w Połpicy a Nowej Wsy
1874–1879	Korla Bohuwěr Rězbark (Karl Traugott Röseberg)	Běła	1848–1879
1880–1886	Arnošt Krygar	Poršicy	1847–1923	do toho serbski prědar w Kamjencu; po tym Poršiski farar
1886–1890	Jan Arnošt Mättig	Wawicy	1859–1929	do toho w Kamjencu; po tym w Barće
1890–1902	Jan Gólč	Rakecy	1864–1916	do toho pomocny prědar w Bukecach a Budestecach; po tym do Rakec
1902–1916	Pawoł Jurij Mrózak	Malešecy	1877–1931	syn Oswalda Mrózaka, po tym do Ketlic
1917–1924	Božidar Dobrucky	Wojerecy	1893–1957	do toho pomocny wučer w Rabensteinje; po tym w Durinskej
1943/44	Armin Albert	Grima	1913–1992	wikar; po tym do Hodźija
–1952	Curt Handrik			posledni serbski farar

Wobrazy

• 
  Kěrchowske wrota
• 
  Sewjerna fasada
• 
  Nutřkowny napohlad
• 
  Nutřkowny napohlad
• 
  Wołtar a knježa loža

Literatura

• Cornelius Gurlitt: Kleinbautzen. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 31. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Bautzen (I. Teil). C. C. Meinhold, Dresden 1908, str. 102–114.

Wotkazy

 Commons: Ewangelska cyrkej w Budyšinku – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

• Webstrona Hrodźišćanskeje wulkowosady
• Wopisanje Budyšinskeje wosady w Statistice Łužiskich Serbow Arnošta Muki (digitalizat)

Cyrkwje w ewangelskim cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc

Bart | Bukecy | Budestecy | Budyšink | Budyšin, swj. Pětr | Budyšin, swj. Michał | Halštrow | Hodźij | Horni Wujězd | Hrodźišćo | Hućina | Huska | Chwaćicy | Klukš | Korzym | Kotecy | Kumwałd | Łupoj | Malešecy | Minakał | Njeswačidło | Palow | Porchow | Poršicy | Protecy | Rakecy | Smělna | Smječkecy | Wjelećin | Wóslink | Załom

51.21312314.528538