Minakałska cyrkej
Minakałska cyrkej je ewangelsko-lutherska cyrkej w Minakale w Budyskim wokrjesu. Wona słuži ewangelskej wosadźe Minakał-Łupoj w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc ewangelskeje krajneje cyrkwje w Sakskej. Hač do 20. lětstotka je so tu tež serbsce prědowało.
Minakałski kěrchow z někotrymi historiskimi narownymi pomnikami nadeńdźe so zapadnje cyrwkje. Hišće w 1960tych lětach namakachu so tu wjele drjewjanych křižow ze serbskim napisom, kiž njejsu so wobchowali. Pomnik za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny steji při kěrchowskich wrotach při južnym boku cyrkwje a nima serbski napis.
Ewangelska cyrkej w Minakale steji jako kulturny pomnik pod škitom.
Wot lěta 2022 słuša Minakałsko-Łupjanska wosada zhromadnje z Njeswačidłom, Rakecami, Chwaćicami a Klukšom k wulkowosadźe Hornjołužiska hola a haty.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Minakałska cyrkej je so w prěnjej połojcy 14. lětstotka załožiła. Dźensniši twar pochadźa z lětow 1856/57, jako bu cyła cyrkej znowa natwarjena.
Wosada
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Do Minakałskeje wosady słušeja wjeski Droby, Hat, Chróst, Łomsk, Lipič, Njeradk, Psowje a Wjesel kaž tež wudwór Bukowka. Do załoženja Łupjanskeje wosady 1879 běchu tež Łupoj a Łupjanska Dubrawka kaž tež ewangelska diaspora w Bronju do Minakała zafarowani.
Hač do lěta 1823 słušachu nimo toho tež Manjow, Rudej a Tranje do Minakałskeje wosady, kotrež běchu pak po Wienskim kongresu k Pruskej přešli. Z praktiskich přičin přerjadowachu so tute do Wujězdźanskeje wosady.
W lěće 1960 wotmě so Serbski ewangelski cyrkwinski dźeń w Minakale.
Fararjo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]doba | mjeno | ródna wjes | žiwjenske daty | přispomnjenja |
---|---|---|---|---|
1641–1648 | Jurij Ludovici | Bukojna | 1619–73 | |
1710–1727 | Jan Langa | Palow | 1669–1727 | |
1744–1770 | Jan Bjenada | Budyšin | 1715–1800 | do toho w Delnim Wujězdźe, po tym w Klukšu |
1770–1773 | Jan Bohachwał Contius | Delnja Łužica | do toho w Hauswaldźe, po tym we Wojerecach | |
1774–1823 | Jan Nowak | Chorice (?) | 1745–1825 | do toho pomocny prědar w Tućicach |
1823–1861 | Pětr Guda | Kózło | 1792–1865 | do toho diakon w Njeswačidle |
1861–1888 | Józef Prawosław Kordina | Chvalkovice, Čěska | 1819–1888 | do toho arcydiakon we Wojerecach |
1888–1891 | Jan Jurij Handrik (Johann Georg Handrick) |
Kubšicy | 1860–1946 | do toho w Michałskej wosadźe (2. městno); po tym w Husce |
1891–1928 | Karl August Sickert | Delni Wujězd | 1862–1928 | do toho w Ketlicach (2. městno) |
1929–1935 | Bohuměr Rejsler (Gottfried Hermann Rösler) |
Mittweida | 1902–1968 | złoži 1935 zastojnstwo; po wójnje w Budestecach |
1935–1940 | Gerat Lazar (Ernst Gerhart Laser) |
Hirschfelde | 1910–1992 | 1940 wuhnaty do Jöhstadta |
1940–1947 | Erhard Pfeiffer | Mylau | 1910– | poslednje lěta we wójnje resp. wójnskej jatbje |
1947–1950 | Ernst Wjezar | Bart | 1890–1959 | do toho w Hodźiju; po tym w Michałskej wosadźe |
1950–1957 | Hendrich Bamž (Heinrich Pabst) |
1915–1957 | zemrěł na leukemiju | |
1958–1995 | Werner Feustel | Liebstadt | † 2001 | 1995 na wuměnk |
2023– | Claudia Matthes |
Z Wernerom Feustelom poda so w lěće 1995 posledni serbskorěčny farar Minakałskeje wosady na wuměnk. Wón bě serbšćinu pola superintendenta Gerharda Wirtha nawuknył.[1]
Wobrazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Napohlad z kěrchowa
-
Wojerski pomnik
-
Nutřkowny napohlad z byrglemi
-
Wołtar
-
Historiski narowny pomnik w cyrkwi
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Cornelius Gurlitt: Milkel. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 31. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Bautzen (I. Teil). C. C. Meinhold, Dresden 1908, str. 153–160.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Wirth: Dopomnjenki na fararja Wernera Feustela-Minakałskeho. W: Pomhaj Bóh čo. 6/2011, str. 8
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Wopisanje Minakałskeje wosady w Statistice Łužiskich Serbow Arnošta Muki (digitalizat)
Bart | Bukecy | Budestecy | Budyšink | Budyšin, swj. Pětr | Budyšin, swj. Michał | Halštrow | Hodźij | Horni Wujězd | Hrodźišćo | Hućina | Huska | Chwaćicy | Klukš | Korzym | Kotecy | Kumwałd | Łupoj | Malešecy | Minakał | Njeswačidło | Palow | Porchow | Poršicy | Protecy | Rakecy | Smělna | Smječkecy | Wjelećin | Wóslink | Załom