Rudej

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Rudej
Rauden
Połoženje Rudeje na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Rudeje na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Rudeje
Połoženje Rudeje
gmejna: Hamor
zagmejnowanje: 1938 (do Manjowa)
wobydlerstwo: 75 (30. nowembra 2020)[1]
přestrjeń: 1,916 km²
wysokosć: 137 metrow n.m.hł.
51.33333333333314.483333333333137
póstowe čisło: 02943
předwólba: 035728
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Rudźan/-ka
adjektiw:
Rudźanski
skłonowanje:
Rudeje, Rudeji, Rudej, Rudeju, w Rudeji
Saksko-pruski měznik při dróze do Minakała južnje Rudeje
Saksko-pruski měznik při dróze do Minakała južnje Rudeje

Saksko-pruski měznik při dróze do Minakała južnje Rudeje

wikidata: Rudej (Q160975)

Rudej (němsce Rauden) je wjeska w sakskim wokrjesu Zhorjelc, kotraž słuša ke gmejnje Hamor. Leži 137 m nad mórskej hładźinu a ma 75 wobydlerjow.[2]

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rudej a susodny Manjow ležitej wosrjedź hornjołužiskeje holanskeje a hatoweje krajiny při puću mjez Delnim Wujězdom a Minakałom. We wokolinje nadeńdźe so wjele rybjacych hatow.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěnje historiske naspomnjenje dróhowca jako Rauden pochadźa hakle z lěta 1542. We 18. a 19. lětstotku wobsteješe w Rudeji wudwór Manjowskeho ryćerkubła, kotrež wukonješe tež ležownostne knjejstwo we wsy. Cyrkwinsce słušeštej wobě wjesce hač do lěta 1823 do Minakałskeje ewangelskeje wosady a wot toho časa do Delnjeho Wujězda.[3]

Po Wienskim kongresu lěta 1815 přińdźe Rudej kaž cyły sewjer Hornjeje Łužicy k Pruskej, susodny Wjesel wosta pak sakski. Hranica běžeše hač do lěta 1945 při samej južnej kromje wsy přez Komorowske haty.

Hač do lěta 1938 bě Rudej z wudworom Manjowskeho ryćerkubła samostatna krajna gmejna, potom so do Manjowa zagmejnowa.

Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

We 1880tych lětach měješe Rudej po Arnošta Mukowej statistice 152 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća serbscy.[4] Ewangelscy Rudźenjo słušeja do Wujězdźanskeje wosady.

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Curt Handrik (1885–1962) – serbski ewangelski farar, rodźeny w Rudeji

Hlej tež[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Rauden/Rudej. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 127sl.


Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
  2. 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
  3. Rudej w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 93. → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Rudej – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije