Rudej
| |||||
| gmejna: | Hamor | ||||
| zagmejnowanje: | 1938 (do Manjowa) | ||||
| wobydlerstwo: | 75 (30. nowembra 2020)[1] | ||||
| přestrjeń: | 1,916 km² | ||||
| wysokosć: | 137 metrow n.m.hł. | ||||
51.33333333333314.483333333333137
| |||||
| póstowe čisło: | 02943 | ||||
| předwólba: | 035728 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Saksko-pruski měznik při dróze do Minakała južnje Rudeje | |||||
wikidata: Rudej (Q160975)
| |||||
Rudej (němsce Rauden) je wjeska w sakskim wokrjesu Zhorjelc, kotraž słuša ke gmejnje Hamor. Leži 137 m nad mórskej hładźinu a ma 75 wobydlerjow.[2]
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Rudej a susodny Manjow ležitej wosrjedź hornjołužiskeje holanskeje a hatoweje krajiny při puću mjez Delnim Wujězdom a Minakałom. We wokolinje nadeńdźe so wjele rybjacych hatow.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Prěnje historiske naspomnjenje dróhowca jako Rauden pochadźa hakle z lěta 1542. We 18. a 19. lětstotku wobsteješe w Rudeji wudwór Manjowskeho ryćerkubła, kotrež wukonješe tež ležownostne knjejstwo we wsy. Cyrkwinsce słušeštej wobě wjesce hač do lěta 1823 do Minakałskeje ewangelskeje wosady a wot toho časa do Delnjeho Wujězda.[3]
Po Wienskim kongresu lěta 1815 přińdźe Rudej kaž cyły sewjer Hornjeje Łužicy k Pruskej, susodny Wjesel wosta pak sakski. Hranica běžeše hač do lěta 1945 při samej južnej kromje wsy přez Komorowske haty.
Hač do lěta 1938 bě Rudej z wudworom Manjowskeho ryćerkubła samostatna krajna gmejna, potom so do Manjowa zagmejnowa.
Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
We 1880tych lětach měješe Rudej po Arnošta Mukowej statistice 152 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća serbscy.[4] Ewangelscy Rudźenjo słušeja do Wujězdźanskeje wosady.
Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Curt Handrik (1885–1962) – serbski ewangelski farar, rodźeny w Rudeji
Hlej tež[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Rauden/Rudej. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 127sl.
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ staw: 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
- ↑ 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
- ↑ Rudej w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 93. → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Rudej – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow