Wochozy

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wochozy
Nochten
Połoženje Wochoz na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Wochoz na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Wochoz
Połoženje Wochoz
gmejna: Hamor
zagmejnowanje: 1994
wjesny předstejićer: Mario Weier
wobydlerstwo: 235 (30. nowembra 2020)[1]
přestrjeń: 36,4 km²
wysokosć: 129 metrow n.m.hł.
51.43138888888914.598888888889129
póstowe čisło: 02943
předwólba: 035774
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Wochožan/-ka
adjektiw:
Wochožanski
skłonowanje:
Wochoz, Wochozam, Wochozy, Wochozami, we Wochozach
Cyrkej we Wochozach
Cyrkej we Wochozach

Cyrkej we Wochozach

Wochozy (němsce Nochten) su wjes na sewjeru sakskeho wokrjesa Zhorjelc, kotraž słuša ke gmejnje Hamor. Leža 129 m nad mórskej hładźinu a maja 235 wobydlerjow.[2] Njedaloko wsy namaka so Wochožanska jama, za kotruž bu połojca wsy wotbagrowana. Nadregionalnje znaty je Wochožanski park błudźenkow při sewjernej kromje wsy.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Napohlad wsy z parka błudźenkow

Nawsowc naspomni so prěni raz pisomnje wokoło lěta 1400 jako Ochoze a podsteješe přez lětstotki Mužakowskemu stawowemu knjejstwu.[3]

Wochožanska ewangelska cyrkej bě hač do lěta 1588 filialna cyrkej Jabłońca a podsteješe wot tutoho lěta Čelnjanskej wosadźe. Wot lěta 1627 bě wona z wosadnej cyrkwju Wochožansko-Čelnjanskeje wosady. Cyrkej je nutřka wupyšena z hrónčkami w serbskej a němskej rěči. Bogumił Šwjela bě tu wot 1908 do 1913 z wikarom. Hišće 1925 zwěsći Rózborski superintendent Nay w swojej rozprawje, zo bě serbska Boža słužba wo wjele lěpje wopytana hač němska a wosebje młodźina so jeničce na serbskej wobdźěleše.[4] Hižo pjeć lět pozdźišo pak rysowaše bóle pesimistiski wobraz.

Drjewjana farska bróžnja, tak mjenowana „Šwjelowa bróžnja“, pochadźa z lěta 1817. Wona je jenička zdźeržana kładźita bróžnja we Wochozach a jedne z najstaršich twarjenjow we wsy.

1952 wotmě so Serbski ewangelski cyrkwinski dźeń we Wochozach.

Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

We 1880tych lětach měješe wjes po Mukowej statistice cyłkownje 392 wobydlerjow, z nich 390 Serbow a jenož dwaj Němcaj.[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 77,2 %.[6]

W lětomaj 1987/88 dyrbješe so połojca wobydlerstwa přesydlić dla planowaneho wotbagrowanja sewjerneho dźěla Wochoz za Wochožansku brunicowu jamu. Ličba wobydlerstwa spadny wot 545 w lěće 1964 na jenož hišće 274 w lěće 1990. Tež Wochožanski kěrchow bu přeměstnjeny.

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Michał Raca (1657–1730) – farar a přełožer cyrkwinskich knihow; 1687–90 we Wochozach
  • Handrij Rheniš (1731–1805) – farar a spisaćel; 1752–78 we Wochozach
  • Jan Bohumił Junghänel (1753–1810) – farar a ludowědnik; 1783–1807 we Wochozach
  • Jan Łahoda (1801–71) – farar a kulturny prócowar; 1827–32 we Wochozach
  • Bogumił Šwjela (1873–1948) – farar, rěčespytnik, publicist a sobuzałožer Domowiny; 1908–13 wikar we Wochozach

Hlej tež[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
  2. 30. nowembra 2020; Podaća Hamorskeje gmejny na swojej webstronje
  3. Wochozy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. přir. Edmund Pech: Ein Staat – eine Sprache? [=Spisy Serbskeho instituta 56], LND, Budyšin 2012, str. 82
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 119. → wšě wjeski
  6. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [588 wobydlerjow, z nich 263 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 86 z pasiwnymi, 105 serbskich dźěći a młodostnych, 134 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Wochozy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije