Čelno
| ||
| zagmejnowanje: | 1977 (do Běłeje Wody) | |
51.45277814.506667
| ||
| póstowe čisło: | ||
| předwólba: | ||
 Čelno na karće z lěta 1929 | ||
wikidata: Čelno (Q15428479)
| ||
Čelno (prjedy serbsce tež Třělno; němsce Tzschelln, 1936–47 Nelkenberg) bě holanska wjeska a gmejna w sewjernym dźělu Hornjeje Łužicy, při Sprjewi mjez Hamorom a Nowym Městom něhdźe dźesać kilometrow juhozapadnje Běłeje Wody. Bu w lěće 1979 za Wochožansku brunicowu jamu wotbagrowane.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wjes naspomni so prěni raz w lěće 1453 jako Czhillen a słušeše k Mužakowskemu stawowemu knjejstwu. W lěće 1936 bu w běhu germanizacije słowjanskich wjesnych mjenow pod nacionalsocialistiskim knježerstwom po bliskej hórce na Nelkenberg přemjenowana. W lěće 1964 měješe Čelnjanska gmejna 311 wobydlerjow.[1]
Čelnjanska cyrkej bě hač do lěta 1588 filialna cyrkej Slepjanskeje wosady a potom sama wosadna cyrkej. Wot lěta 1627 słušeše k Wochožanskej wosadźe. W lěće 1890 sta so susodna wjeska Sprjowje z dźěłom Čelnjanskeje wosady.
W lěće 1976 bu Čelno so bližaceje brunicoweje jamy dla wottorhane a 1977 formelnje zagmejnowane do susodneho města Běłeje Wody. Přesydli so cyłkownje 276 wobydlerjow, wjetšina z nich do Běłeje Wody a Slepoho.
Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Po statistice Arnošta Muki rěčachu w lěće 1884 hišće 90 % Čelnjanow serbsce, a to Wochožansku narěč.[2] Tež po Druhej swětowej wójnje zwěsći Arnošt Černik hišće 85 % serbskorěčnych wobydlerjow.[3] Tuž bě Čelno jedna z najbóle serbskich wjeskow w ewangelskich kónčinach. Njehladajo na to měješe jenož B-šulu, w kotrejž wučeše so serbšćina jako cuza rěč.
Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Kurt Bałcar (1918–72); wučer, šulski nawoda, lektor a redaktor; narodźeny w Čelnom
- Gustaw Janak (1895–1980); knihikupc a kulturny prócowar; narodźeny w Čelnom
- Hendrich Jordan (1841–1910); wučer, spisowaćel a narodny prócowar; narodźeny w Čelnom
Hlej tež[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, str. 328–334, ISBN 978-3-7420-1623-2.
- ↑ Čelno w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 245. [326 wobydlerjow, z nich 181 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 29 z pasiwnymi, 68 serbskich dźěći a młodostnych, 48 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Čelno – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow