Lisćina přemjenowanych łužiskich wsow 1936/37

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Tuta lisćina wobsahuje sydlišća we Łužicy, kotrež su so w ramiku nacionalsocialistiskeje germanizacije prěnjotnje serbskich wjesnych mjenow w lětomaj 1936/1937 přemjenowali. Wjetšina wsow dósta swoje stare mjeno po Druhej swětowej wójnje wróćo. W tamnych padach pisaja so wotpowědne nowe (dźensniše) mjena w tołstym pismje.

Tež w druhich kónčinach na wuchodźe tehdyšeho Němskeho mócnarstwa, tak na přikład we Wuchodnej Pruskej, narunachu so mnohe wjesne mjena, kotrež wočiwidnje němskeho pochada njeběchu. Při tym jednaše so zwjetša wo dospołnje nowotworjene mjena, druhdy tež wo přełožki prěnjotneho mjena do němčiny. W někotrych padach přeněmčichu so jenož kóncowki abo přiměri so prawopis. Tuta žołma přemjenowanjow skónči so we Łužicy spočatk lěta 1938 z wojerskich přičin, dokelž boješe so wójsko komplikacijow dla wulkeje ličby nowych mjenow na kartach.[1] Nimo wsow přemjenowachu tež wjele ležownostnych a wodźiznowych mjenow, tak dósta na přikład Struga němske mjeno „Wellenbach“.

Tute přemjenowanja stachu so zwjetša w pruskim dźělu Hornjeje a w Delnjej Łužicy, mjeztym zo bě w Sakskej mjenje potrjechenych wsow. Wjetšina přemjenowanych wsow dósta swoje prěnjotne mjeno mjez 1946 a 1949 po postajenju krajneho knježerstwa wróćo. Porno tomu wobchowachu mnohe braniborske wsy swoje mjena z nacionalsocialistiskeho časa hač do dźensnišeho.

wjesne mjena – stare a nowe
stare mjeno serbske mjeno přeněmčenje přispomnjenki
Alt Tschöpeln Lindenhain nowotwórba; dźensa Stare Czaple, Trzebiel, Pólska
Beitzsch Beitsch přiměrjenje prawopisa; dźensa Biecz, Brody, Pólska
Bluno Bluń Blunau přeněmčenje kóncowki
Bresena Brězyna Maienbach nowotwórba; dźensa Bresina, wjesny dźěl Wuskidźe
Brieschko Brěžki Birkenheim přełožk
Briesnigk Rjasnik Groß Briesenig přeněmčenje kóncowki, dźensniše mjeno je Briesnig
Buckoka Bukowka Buchenberge přenjesenje; dźensa Buczyny, Trzebiel, Pólska
Buckowien Bukowina Buchhain přełožk
Bukonitza Bukonica Buchen přenjesenje; dźensa Bukonitza, wjesny dźěl Zagorja
Byhleguhre Běła Góra Geroburg nowotwórba po markhrabi Gero
Byhlen Bělin Waldseedorf nowotwórba po geografiskim połoženju
Byhlow Běła Bühlow přiměrjenje prawopisa
Deschka Auenblick nowotwórba
Deutschbaselitz Němske Pazlicy Großbaselitz wotstronjenje etniskeho přimjena
Diehsa Dźěže Altmarkt nowotwórba po wulkim torhošću we wsy
Dubraucke Dubrawka Eichwege přenjesenje
Dlugy Długi Fleißdorf nowotwórba
Dobberbus Dobrośice Doberburg přeněmčenje
Dobrilugk Dobrjoług Doberlug přiměrjenje prawopisa
Dobristroh Dobry Wótšow Freienhufen nowotwórba
Dollan Dolań Wolkenberg-Ausbau přemjenowanje po hłownej wsy gmejny
Drehna Tranje Grünhain nowotwórba
Dubbine Dubina Eichenhof přenjesenje
Dubrau Dubrawa Eichenwald přełožk; dźensa Dąbrowa Łużycka, Pólska
Dubring Dubrjenk Eichhain přełožk
Dubrow Eichenhagen přenjesenje; dźensa Dąbrowa, Lubsko, Pólska
Gohra Góra Bergheide přenjesenje
Gollitza Gólica Wiesenvorwerk nowotwórba; dźěl Picnja
Gora Góra Friedenshöhe nowotwórba; wjesny dźěl Jabłońca
Goschzschen Chošćišća Goschen přiměrjenje prawopisa
Goyatz Gójac Schwieloch nowotwórba, po połoženju při Gójackim jězoru (němsce Schwielochsee)
Gribona Gribownja Wolkenberg-Vorwerk po hłownej wsy Klěšnik
Groß Neida Wulka Nydej Groß Weidau nowotwórba
Groß Tzschacksdorf Tšěšojce Groß Schacksdorf přiměrjenje prawopisa
Horka Hórka Wehrkirch nowotwórba; po wjesnej cyrkwi
Horscha Hóršow Zischelmühle nowotwórba
Hoske Hózk Elsterode nowotwórba; po geografiskim połoženju
Jetscheba Jatřob Habichtau přenjesenje
Kaana Kanjow Reichendorf nowotwórba; njeje stare mjeno wróćo dóstał; wjes bu wopušćena za Kwětanečanski spjaty jězor
Keula Kulowc Runddorf přełožk
Keula Kij Rudolfhütte nowotwórba
Klein Jänowitz Jahnsfeld přenjesenje; dźensa Janowice, Lubsko, Pólska
Klein-Oelsa Wolešnica Oelbrück nowotwórba
Kotsemke Buschweide nowotwórba; dźensa Chocimek, Lubsko, Pólska
Kreba Chrjebja Heideanger nowotwórba
Krischa Křišow Buchholz nowotwórba
Koyne Chojna Keune přiměrjenje prawopisa
Linda Lindfeld přiměrjenje kóncowki; wjesny dźěl Hamoršća, pozdźišo wotbagrowany
Leippa Selingersruh nowotwórba; dźensa Lipna, Przewóz, Pólska
Lipsa Lindenort přełožk
Mortka Mortkow Grube Ostfeld nowotwórba; přewzate wot mjena bliskeje brunicoweje jamy
Mücka Mikow Stockteich nowotwórba
Nablath Nabłoto Nahberg nowotwórba; dźensa Nabłoto, Brody, Pólska
Nardt Narć Elsterhorst nowotwórba
Neida Nydej Köhlergrund nowotwórba
Neu Tschöpeln Birkenstedt nowotwórba; dźensa Nowe Czaple, Trzebiel, Pólska
Niecha Nechow Buschbach nowotwórba; přemjenowane w ramiku zagmejnowanja do Jawornika-Nechowa
Nieda Wolfsberg nowotwórba; dźensa Niedów, Pólska
Niemaschkleba Lindenhain nowotwórba; dźensa Chlebowo, Gubin, Pólska
Nikrisch Nikřiž Hagenwerder nowotwórba
Noes Nowa Wjes Bleichenau nowotwórba
Oelsa Wólšina Kreuzschenke nowotwórba; 1945/46 zaso Oelsa; 1963 znowa přemjenowane na Förstgen-Ost
Pattag Neißebrück nowotwórba; dźensa Potok, Woiwodschaft Lebus
Pockuschel Rotfelde nowotwórba; dźensa Gręzawa, Tuplice, Pólska
Podrosche Podroždź Grenzkirch nowotwórba; po wjesnej cyrkwi
Posottendorf-Leschwitz Lešicy Weinhübel nowotwórba; 1949 z němskim mjenom zagmejnowane do Zhorjelca; Posottendorf dźensa w Pólskej
Presehna Birkwalde přełožk
Pretznicka ? Waldrand nowotwórba; wjesny dźěl Jabłońca
Publick Publik Wildfelde nowotwórba
Rachlau Rachlow Wiesdorf nowotwórba
Radewiese Radowiza Heinersbrück-Nord nowotwórba po geografiskim połoženju
Sabrodt Zabrod Wolfsfurt nowotwórba; zdźěla přenjesene wot prěnjotneho mjena (brod)
Särchen Ždźark Annahütte po zawodźe we wsy
Sella Lindhain nowotwórba
Sercha Burgundenau nowotwórba; dźensa Żarka nad Nysą, Pieńsk, Pólska
Sglietz Zglic Glietz přiměrjenje prawopisa
Skerbersdorf Skarbišecy Schönlinden nowotwórba
Skuhlen Skulin Schuhlen přiměrjenje prawopisa
Smarso Smaržow Rodetal swobodny přełožk
Soculahora Sokolca Falkenberg přełožk
Sohra Kesselbach nowotwórba; dźensa Żarki Średnie, Pieńsk, Pólska
Spohla Spale Brandhofen přenjesenje; po prěnjotnym mjenje
Stannewisch Stanojšćo Steinhufen nowotwórba
Steinölsa Kamjentna Wólšinka Steinerlen přełožk
Syckadel Sykadło Siegadel Germanisierung der Schreibweise
Tätzschwitz Ptačecy Vogelhain přełožk
Teicha Hatk Teichrode přeněmčenje kóncowki
Tetta Ćetow Margaretenhof přenjesenje wot mjena wudwora
Thräna Drěnow Stiftswiese nowotwórba
Torga Kleeberg nowotwórba; wjesny dźěl Kodrec
Tzschernitz Cersk Tschernitz přiměrjenje prawopisa
Tschernske Černsk Hirschwalde nowotwórba
Tschöpeln Töpferstedt nowotwórba; dźensa Czaple, Trzebiel, Pólska
Tzschecheln Eichenrode nowotwórba; dźensa Dębinka, Trzebiel, Pólska
Tzscheeren Grünaue nowotwórba; dźensa Czerna, Tuplice, Pólska
Tzschelln Čelno Nelkenberg přenjesenje po bliskej hórce
Tzschorne Carna Hirschwinkel nowotwórba, dźensa Zschorno
Uhyst (Spree) Delni Wujězd Spreefurt nowotwórba po geografiskim połoženju
Weißagk Wusoka Märkischheide nowotwórba
Wendischbaselitz Serbske Pazlicy Kleinbaselitz wotstronjenje etniskeho přimjena
Wendisch Buchholz Serbski Bukojc Märkisch Buchholz wotstronjenje etniskeho přimjena
Wendisch-Cunnersdorf Serbske Kundraćicy Rosenhain III resp. Rosenhain C přemjenowanje w běhu zagmejnowanja do Róžan
Wendisch Drehna Serbski Drjenow Walddrehna wotstronjenje etniskeho přimjena
Wendisch Musta Birkfähre nowotwórba
Wendisch Ossig Serbski Wosyk Warnsdorf nowotwórba; dźensa Osiek Łużycki, Pólska
Wendisch-Paulsdorf Serbske Pawlecy Rosenhain II resp. Rosenhain B přemjenowanje w běhu zagmejnowanja do Róžan
Wendisch Rietz Märkisch Rietz wotstronjenje etniskeho přimjena
Wendischsohland Serbski Załom Am Frühlingsberg nowotwórba po geografiskim połoženju
Wendisch Sorno Žarnow Sorno wotstronjenje etniskeho přimjena; 1971 wotbagrowany
Werda ? Inselheide přełožk (prěnjotne mjeno bě tež hižo němskeho pochada)
Wiesa Rabental nowotwórba; znowa přemjenowane 1938 na Altwiese; 1948 zaso Wiesa
Wunscha Wunšow Wunschhausen přiměrjenje kóncowki
Zerre Drětwja Spreetal nowotwórba po geografiskim połoženju
Zschipkau Šejkow Schipkau přiměrjenje prawopisa
Zschornegosda Čorny Gózd Schwarzheide přełožk; zjednoćenje dweju wsow pod nowym mjenom
Zukleba Steinfelde nowotwórba; dźensa Suchleb, Lipinki Łużyckie, Pólska

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • stare hamtske karty za wotpowědne kónčiny
  1. zar. Lietz 2005, str. 28sl.

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Gero Lietz: Zum Umgang mit dem nationalsozialistischen Ortsnamen-Erbe in der SBZ/DDR. Leipzig 2005, 298 stronow
  • Fritz Verdenhalven: Namensänderungen ehemals preußischer Gemeinden von 1850 bis 1942. Neustadt an der Aisch 1999, 139 stronow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije