Spale
| |||||
| město: | Kulow | ||||
| zagmejnowanje: | 1995 | ||||
| wobydlerstwo: | 395 (31. decembra 2016)[1] | ||||
| přestrjeń: | 8,65 km² | ||||
| wysokosć: | 121 metrow n.m.hł. | ||||
51.40555555555614.269444444444121
| |||||
| póstowe čisło: | 02997 | ||||
| předwólba: | 035725 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Spalowski delni młyn w lěće 1988 | |||||
wikidata: Spale (Q160674)
| |||||
Spale (němsce Spohla) su wjes z 395 wobydlerjemi[2] w sakskej Hornjej Łužicy. Leža w Budyskim wokrjesu a słušeja ke Kulowej. Wjeska płaći jako ródne městno powěstneho kuzłarja Měrćina Pumpota.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Prěnje historiske naspomnjenje jako Spole[3] pochadźa z lěta 1374. Ležownostne knjejstwo měješe přez lětstotki zwjetša Wojerowske stawowe knjejstwo.
We wobłuku nacionalsocialistiskeho přemjenowanja łužiskich wsow dóstachu Spale w lěće 1936 ze serbšćiny přełožene němske mjeno Brandhofen. Hnydom po kóncu Druheje swětoweje wójny rozsudźi so nowowolena wjesna rada na swojim prěnim posedźenju w nowembrje za wróćenje stareho mjena.[4]
Wobydlerstwo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Po Mukowej statistice z lětow 1884/85 rěčachu tehdy wšitcy 374 Spalowčenjo serbsce.[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 hišće serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 76 %.[6] Ewangelscy Spalowčenjo přisłušeja Kulowskej wosadźe.
W lěće 1955 nošachu hišće 100 žonow w Spalach Wojerowsku serbsku drastu, 1969 běchu to jenož hišće 55 a w lěće 2000 dźesać. Poslednja drastynošerka, Lejna Mitašowa, zemrě w aprylu 2019.[7]
Wobrazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Kamjentny křiž w Spalach -
Kěrchowska kapałka -
Narowny kamjeń Křesćana Kubicy na kěrchowje -
Spalowska nawjes
Wosobiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Křesćan Kubica (1805–1861), superintendent a składnostny spisowaćel
- Korla Awgust Kubica (1842–1914), farar a Maćicar
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Marko Grojlich: Mjez horami a holu. Wjesne zapiski. LND, Budyšin 1998, str. 85–87
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ staw: 31. decembra 2016; Podaća měšćanskeho zarjadnistwa Kulow
- ↑ 31. decembra 2016; Podaća měšćanskeho zarjadnistwa Kulow
- ↑ Spale w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Katrin Demczenko: [https://www.saechsische.de/plus/pumphut-weckt-neugier-auf-die-geschichte-spohla-5199200.html Pumphut weckt Neugier auf die Geschichte. W: SZ Wojerecy, 29. apryla 2020.
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 250. [412 wobydlerjow, z nich 238 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 9 z pasiwnymi, 66 serbskich dźěći a młodostnych, 99 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
- ↑ Sigrun Nazdalina: Serbska drasta we Wojerowskej wosadźe. W: Pomhaj Bóh 6/2020, str. 6
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Spale – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow