Černsk

**Černsk**
Tschernske
	Połoženje Černska na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Černska na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Chrjebja-Nowa Wjes
zagmejnowanje:	1938 (do Chrjebje)
wobydlerstwo:	111 (2011)
přestrjeń:	14,08 km²
wysokosć:	140 metrow n.m.hł.
	51.35751714.692902140 Koordinaty: 51° 21′ 27″ S, 14° 41′ 34″ W
póstowe čisło:	02906
předwólba:	035893
	wobydler/ka:; Černšćan/-ka
	adjektiw:; Černšćanski
	skłonowanje:; Černska, Černskej, Černsk, Černskom, w Černsku
	wikidata: Černsk (Q30014773)

Černsk (němsce Tschernske, prjedy tež Zschernske) je hornjołužiska wjeska ze 44 wobydlerjemi^[1] w Zhorjelskim wokrjesu a słuša z lěta 1973 ke gmejnje Chrjebja-Nowa Wjes. Wjes je dźěl oficielneho serbskeho sydlenskeho ruma w Sakskej.

Geografija

Wjeska nadeńdźe so w hornjołužiskej holi něhdźe kilometer sewjerowuchodnje Chrjebje na lěwym boku puća do Rěčic. Juhowuchodnje Černska leži jězor Čorna Truha a wosrjedź lěsa na wuchodźe wjeski Běły łuh.

Stawizny

Přidróžny nawsowc naspomni so prěni raz hakle w lěće 1423 jako Czirniski. 1490 mjenowachu jón Tschyrrnosc. Ležownostne knjejstwo nad wudworom měješe přez lětstotki Chrjebjanske ryćerkubło. Tež cyrkwinsce słušeše Černsk ze starodawna do Chrjebjanskeje wosady. Tam chodźachu Černšćanske dźěći tež do šule.

W běhu nacionalsocialistiskeho přemjenowanja łužiskich wsow dósta Černsk w lěće 1936 wumyslene němske mjeno Hirschwalde, bu pak po kóncu Druheje swětoweje wójny w lěće 1947 zaso přemjenowany.

Hač do 1. apryla 1938 bě Černsk samostatna gmejna a bu potom do susodneje Chrjebje zagmejnowany.

Wobydlerstwo a rěč

W lěće 1825 měješe Černsk 181 wobydlerjow. Ličba stupaše hač do 1871 na 229 wobydlerjow.

Po Mukowej statistice měješe Černsk we 1880tych lětach cyłkownje 215 wobydlerjow, mjez nimi 207 Serbow (95 %) a jenož wosom Němcow.^[2] Arnošt Černik zwěsći 1956 w cyłej Chrjebjanskej gmejnje, ke kotrejž Černsk mjeztym słušeše, serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 35,3 %.^[3] Dźensa so we wsy hižo njeserbuje.

Porno Nowej Wsy a Chrjebi so w Černšćanskej serbšćinje ł kaž w slepjanšćinje jako l wurjekowaše.^[4]

Literatura

Marko Grojlich: Mjez horami a holu. Wjesne zapiski. LND, Budyšin 1998, str. 59–63

Nóžki

↑ staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [971 wobydlerjow, z nich 210 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 77 z pasiwnymi, 56 serbskich dźěći a młodostnych, 628 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
↑ Grojlich 1998

Wotkaz

Černsk w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[1] staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)

[2] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski

[3] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [971 wobydlerjow, z nich 210 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 77 z pasiwnymi, 56 serbskich dźěći a młodostnych, 628 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[4] Grojlich 1998

[1]

[2]

[3]

[4]