Jan Bohumił Junghänel
Jan Bohumił Junghänel (tež Kokoška; němsce Johann Gottlieb Junghänel; * 21. decembra 1753 we Wósporku, † 13. februara 1810 w Slepom) bě serbski ewangelski farar, ludowědnik a składnostny basnik.
Narodźi so jako syn Wósporskeho šewca a wopytowaše najprjedy šulu we Wulkim Wjelkowje a potom wot 1769 do 1775 gymnazij w Budyšinje. Wot 1775 do 1778 studowaše ewangelsku teologiju při Lipšćanskej uniwersiće. Po nawróće do Łužicy skutkowaše najprjedy wot 1778 do 1783 jako katechet w Delnjej Hórce a přewza w lěće 1783 farske městno we Wochozach. Poslednje tři lěta swojeho žiwjenja bě z fararjom w Slepjanskej wosadźe.
Junghänel pisaše składnostne basnje, kaž na přikład kwasny spěw dźowce Jana Jurja Vogela. Zawostaji wobšěrny ludowědny rukopis Adversaria linguae sorabicae. Wendische Sprichwörter, Rätsel und Zweideutigkeiten, sprichwörtliche Redensarten, Mutwille und Grobheiten, Höflichkeit, Idiotismen zur Syntax, jedne z prěnich wjetšich dźěłow k serbskej frazeologiji.
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Michał Hórnik: Rukopis Jana B. Junghänela. W: ČMS 35 (1882), str. 52–58 (digitalizat časopisa jako pdf)
- K. A. Jenč, Spisowarjo serbskich rukopisow bjez hornjołužiskimi evangelskimi Serbami hač do lěta 1800, ČMS, 1875, str. 84
Žórło
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Jurij Młynk: Junghänel, Jan Bohumił. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 240
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Digitalizat rukopisa Adversaria linguae sorabicae na stronach sachsen.digital