Dažin
| |||||
| město: | Lubij | ||||
| zagmejnowanje: | 1994 | ||||
| wysokosć: | 313–345 metrow n.m.hł. | ||||
51.10833333333314.616111111111313–345
| |||||
| póstowe čisło: | 02708 | ||||
| předwólba: | 03585 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Přetwarjena chěža ze stołom w Dažinje | |||||
wikidata: Dažin (Q160974)
| |||||
Dažin[1] (němsce Großdehsa) je hornjołužiska wjes, kotraž słuša wot lěta 1994 k Lubijej.
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Pućowc Dažin leži štyri kilometry sewjerozapadnje Lubijskeho stareho města a mjez 313 a 345 m nad mórskej hładźinu w Hornjołužiskej pahórčinje mjez Wowčej horu (419 m) na sewjeru a Bubnikom (372 m) na juhu. We wsy wužórli so Dažinska woda, přitok Kotołki. Susodne wsy su Jawornik (gmejna Bukecy) a Njeznarowy na sewjeru, Njechań na sewjerowuchodźe, Wolešnica na juhowuchodźe a Dažink (gmejna Lěwałd) na zapadźe.
Přez Dažin wjedźe statna dróha S115 (Kumwałd–Lubij) kaž tež kolesowanska šćežka na něhdyšej železniskej čarje mjez tutymaj městnomaj.
Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Pastwišća, Izraelec haje, Bubonik, W Włosančkach, Dołki.[2]
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Prěnje naspomnjenje jako Dyzin abo Desen pochadźa z lěta 1242.[3] Ewangelska wjes bě hač do 19. lětstotka z wobsydstwom Budyskeho tachantstwa. Ewangelscy Dažinjenjo přisłušeja wot 16. lětstotka Ketličanskej wosadźe.
Po statistice Arnošta Muki měješe Dažin w lěće 1884 480 wobydlerjow, mjez nimi 348 Serbow (73 %) a 132 Němcow.[4] We wsy rěčeše so Lubijska narěč hornjoserbšćiny. Rěčna změna k němčinje sta so hłownje w prěnjej połojcy 20. lětstotka, tak zo zwěsći Arnošt Černik srjedź 1950tych lět serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 7,8 %.[5] Dźensa so we wjesce hižo njeserbuje.
Mjez 1928 a 1997 měješe Dažin swójske dwórnišćo při železniskeje čary Budestecy-Lubij, kotraž bu w lěće 1998 zawrjena.
Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Hrjehor Martini (1575–1632) – serbski farar a spisaćel; rodźeny w Dažinje
- Pawoł Alwin Mitaš (1869–1953) – serbski chemikar; rodźeny w Dažinje
- Gustaw Alwin Mjerwa (1882–1958) – serbski farar a redaktor ewangelskeho časopisa Pomhaj Bóh
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.
- ↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 7 (digitalizat).
- ↑ Dažin w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 104. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 253. [592 wobydlerjow, z nich 36 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 5 z pasiwnymi, 5 serbskich dźěći a młodostnych, 546 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Dažin – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Bělecy (Bellwitz) | Dažin (Großdehsa) | Dołhaćicy (Dolgowitz) | Habrachćicy (Ebersdorf) | Hłušina (Glossen) | Chrapow (Krappe) | Karlowa Studnja (Karlsbrunn) | Ketlicy (Kittlitz) | Korecy (Georgewitz) | Łuwoćicy (Lautitz) | Luchow (Laucha) | Małe Radměrcy (Kleinradmeritz) | Mučnica (Mauschwitz) | Njechań (Nechen) | Njeznarowy (Eiserode) | Róžany (Rosenhain) | Serbske Kundraćicy (Wendisch-Cunnersdorf) | Serbske Pawlecy (Wendisch-Paulsdorf | Stara Chójnica (Altcunnewitz) | Stwěšin (Peschen) | Walowy (Wohla) | Wolešnica (Oelsa) | Wopaleń (Oppeln) | Wujer (Unwürde)