Tachantska cyrkej swj. Pětra
| Zajimawostka | |
Tachantska cyrkej swj. Pětra
| |
 | |
| Kraj | Sakska |
| Město | Budyšin |
| Załožer | Graf Eido von Rochlitz ? |
| Prěnje naspomnjenje | 1218 |
| Datum załoženja | w 11. lětstotku |
| Status | Simultana cyrkej |
| Staw | renowěrowana[1] |
Tachantska cyrkej swj. Pětra (němsce Dom St. Petri abo prosće Petridom) je najwjetši Boži dom w Budyšinje a simultana cyrkej, kotraž přisłuša tachantskej wosadźe swjateho Pětra a ewangelskej wosadźe samsneho mjena. Wona je konkatedrala Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa. Jako jedna z najstaršich simultanych cyrkwjow w Němskej wužiwa so wot katolskich a ewangelskich wěriwych zhromadnje. Cyrkej steji na Mjasowych wikach wosrjedź města a je po zdaću starša hač Serbska cyrkej při Žitnych wikach. Wona běše tež sydło tachantskeho kapitla swjateho Pětra.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Prěnje dopokazane naspomnjenje pochadźa z lěta 1217, hačrunjež eksistuje tež starši zapisk wokoło lěta 1000. W lěće 1218 bu prěni raz z kamjenja natwarjena a 24. junija poswjećena. 1456−1463 bu znowa natwarjena w pózdnjogotiskim stilu. Wot bamža Benedikta XV. dósta w juliju 1921 titul katedralneje cyrkwje. Mjez 1921 a 1980 běše ze sydłom ponowjeneho Mišnjanskeho biskopstwa, kotrež so pak w lěće 1980 do Drježdźan přesydli.
Twarjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Tachantska cyrkej je žurlowa cyrkej z třomi resp. štyrjomi łódźemi (štwórta łódź je přitwar w juhu) z pózdnjogotiskimi wjelbami. We hłownej łódźi je syćowy wjelb, w južnej hwězdny. Cyrkwinska łódź je 59 metrow dołha, 30 metrow šěroka a 17 metrow wysoka. Tachantska wěža je 83 m wysoka.
Wosadźe
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]K ewangelskej wosadźe swj. Pětra słušeja protestanća města Budyšina. Katolska wosada měješe w lěće 2016 3.825 čłonow z Budyšina a wokolnych wsow (2015: 3.811). Serbskorěčne kemše wotměwaja so w cyrkwi Našeje lubeje knjenje.
Do katolskeje tachantskeje wosady słušeja mjez druhim katolscy wobydlerjo Dźěžnikec, Hrubjelčic, Mnišonca a Słoneje Boršće.
Galerija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Napohlad ze sewjera -
Zakładny rys -
Hłowna łódź -
Wuhlad z wěže na Budyski hród
_Katedra_%C5%9Aw.Piotra_(Dom_St.Petri)_Wn%C4%99trze_prezbiterium.JPG)
5.jpg)
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Cornelius Gurlitt: Der Dom St. Peter. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 33. Zwjazk: Bautzen (Stadt). C. C. Meinhold, Dresden 1909, str. 1–58. (wobšěrne wopisanje)
Žorła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Webstrony wosady swj. Pětra (hsb.)
- Webstrony města Budyšina (hsb.)
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Tachantska cyrkej swj. Pětra – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajowBart | Bukecy | Budestecy | Budyšink | Budyšin, swj. Pětr | Budyšin, swj. Michał | Halštrow | Hodźij | Horni Wujězd | Hrodźišćo | Hućina | Huska | Chwaćicy | Klukš | Korzym | Kotecy | Kumwałd | Łupoj | Malešecy | Minakał | Njeswačidło | Palow | Porchow | Poršicy | Protecy | Rakecy | Smělna | Smječkecy | Wjelećin | Wóslink | Załom