Zajdow

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Zajdow
Kleinseidau
Połoženje Zajdowa na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Zajdowa na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Zajdowa
Połoženje Zajdowa
město: Budyšin
zagmejnowanje: 1936 (do Małeho Wjelkowa)
wobydlerstwo: 174 (31. decembra 2022)[1]
wysokosć: 219 metrow n.m.hł.
51.20693914.394132219
póstowe čisło: 02625
předwólba: 03591
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Zajdowčan/-ka
adjektiw:
Zajdowski
skłonowanje:
Zajdowa, Zajdowej, Zajdow, Zajdowom, w Zajdowje
Połoženje Zajdowa w Budyšinje
Połoženje Zajdowa w Budyšinje

Połoženje Zajdowa w Budyšinje

Zajdow (němsce Kleinseidau) je hornjołužiska wjeska, kotraž je wot lěta 2007 měšćanski dźěl Budyšina.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wjesny hat na Zajdowskej nawsy

Wjes leži při južnej kromje Małeho Wjelkowa a je z nim zwjazana. Historiska sydlišćowa forma kulowca wokoło wjesneho hata je pak hač do dźensnišeho derje spóznajomna. Přez Zajdow wjedźe puć z Małeho Wjelkowa do Słoneje Boršće. Nimo toho zwjazuje špatnje asfaltowana šćežka Zajdow z južnje ležacymi Ćemjercami. Něhdźe 600 metrow zapadnje wsy nadeńdźe so Sawrjerowy park a zady njeho zběha so hórka Wiwalca (249 m).

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wjes naspomni so prěni raz w lěće 1419 jako Sawyda a pjeć lět pozdźišo jako Sayda. We 18. lětstotku dósta – k rozeznawanju wot Židowa – přimjeno Klein-. Mjeno pochadźa prawdźepodobnje wot prasłowjanskeho předmjena Zawid (wot za a widźeć, přirunaj Zawidow w Pólskej abo Zavidovići w Bosniskej). Ležownostne knjejstwo wukonješe přez lětstotki Budyska měšćanska rada.

Hač do lěta 1936 bě Zajdow samostatna gmejna a potom so do Małeho Wjelkowa zagmejnowa. Jako přińdźe gmejna w lěće 1999 k Budyšinej, běše Zajdow najprjedy wobstatk měšćanskeho dźěla Mały Wjelkow a wot 2007 tworja swójski měšćanski dźěl.

Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

We 1880tych lětach měješe Zajdow po Arnošta Mukowej statistice cyłkownje 93 wobydlerjow, z kotrychž běchu 88 Serbow (95 %) a jenož pjeć Němcow.[2]

W lěće 1925 bě wot 114 wobydlerjow 94 ewangelskich a dwaceći katolskich. Ewangelscy wěriwi přisłušeja ze starodawna Budyskej Michałskej wosadźe.

Pomniki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Hlej tež: Lisćina kulturnych pomnikow w Zajdowje
Pjeć twarjenjow w starym jadrje kulowca steji jako kulturny pomnik pod škitom: dwustronskej dworaj na Zajdowskej čo. 29 a 40 kaž tež domske z hródźu čo. 23, 35 a 42. Nimo toho je tež kamjentny pućny stołp napřećo wjesnemu hatej jako pomnik škitany.

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Jan Haša (1842–1863) – spisaćel a přełožowar; rodźeny w Zajdowje
  • Mikławš Haša (1862–1890) – wučer a kulturny prócowar; rodźeny w Zajdowje
  • Siegfried Albert (1937–2021) – farar a publicist, serbski superintendent; rodźeny w Zajdowje

Wobrazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Žórle[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Zajdow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  • Kleinwelka/Mały Wjelkow, Großwelka/Wulki Wjelkow und Kleinseidau/Zajdow. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 254–259.
  1. staw: 31. decembra 2022; Statistiska rozprawa města Budyšina za IV. kwartal 2022, měrc 2023
  2. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 56. → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Kleinseidau/Zajdow – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije