Smochćicy
| |||||
| město: | Budyšin | ||||
| zagmejnowanje: | 1948 (do Słoneje Boršće) | ||||
| wobydlerstwo: | 49 (31. decembra 2023)[1] | ||||
| wysokosć: | 187 metrow n.m.hł. | ||||
51.21361111111114.361388888889187
| |||||
| póstowe čisło: | 02625 | ||||
| předwólba: | 035935 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
.png) | |||||
 Dom biskopa Bena w Smochćicach | |||||
wikidata: Smochćicy (Q14524855)
| |||||
Smochćicy (němsce Schmochtitz) su hornjołužiska wjeska z 49 wobydlerjemi[2], kotraž słuša wot lěta 1999 k městu Budyšinej.
Geografija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Smochćicy leža w Hornjołužiskich honach něhdźe šěsć kilometrow sewjerozapadnje Budyskeho stareho města a dwaj kilometraj sewjernje Słoneje Boršće.
Susodne wjeski su Přezdrěń a Miłkecy (gmejna Radwor) na sewjeru, Wulki Wjelkow na wuchodźe, Horni a Delni Wunjow na juhozapadźe a Łahow (gmejna Njeswačidło) na sewjerozapadźe.
Ležownostne mjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Duborka, Čěžki, Na skałkach, Zajědź, Hajki, Na Lešawkach, Słónčny templ.[3]
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wjes naspomni so k prěnjemu razej hakle w lěće 1391 jako Smochticz. Patronymiske wjesne mjeno na -icy a połoženje na wunošnych pódach pokazatej pak na to, zo bě městno hižo lětstotki prjedy wobsydlene. Wot stareje wjesneje struktury wjele wobchowaneho njeje, dokelž zniči woheń w lěće 1783 wjetšinu burskich statokow. Po wohnju da tehdyši wobsedźer Smochčanskeho ryćerkubła, sakski maršal Peter August z Schöneberga po swojich planach znowa natwarić.
Hač do lěta 1948 běchu Smochćicy samostatna gmejna z wjesnymaj dźělomaj Delnim a Hornim Wunjowom (wot 1936), doniž so do gmejny Słona Boršć-Bolborcy njezagmejnowachu, z kotrejž přińdźechu w lěće 1994 do Małeho Wjelkowa a skónčnje 1999 do Budyšina.
Wobydlerstwo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]| Podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[4] | Smochćicy | město |
|---|---|---|
| ličba wobydlerjow | 52 | 40.273 |
| ličba domjacnosćow | 21 | 20.508 |
| wosoby na domjacnosć | 2,5 | 1,9 |
| swójby | 16 | 11.813 |
| bydlenske twarjenja | 22 | 5.918 |
| bydlenska přestrjeń na wosobu (m²) | 39,4 | 38,7 |
| přerězna staroba w lětach | 48,4 | 46,5 |
| kwocient młodostnycha | 15 | 22 |
| kwocient starychb | 42 | 42 |
| podźěl prózdne stejacych bydlenjow | 17,4 % | 7,9 % |
| a: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 b: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 | ||
We 1880tych lětach mějachu Smochćicy po Arnošta Mukowej statistice 135 wobydlerjow, mjez nimi 119 Serbow (88 %) a 16 Němcow.[5]
W lěće 1925 bě wot cyłkownje 126 wobydlerjow 125 ewangelskich. Ewangelscy wěriwi słušeja znajmjeńša ze 16. lětstotka k Hodźijskej wosadźe. Katolska kapałka w domje biskopa Bena słuša z lěta 2002 jako filialna cyrkej k Baćońskej wosadźe.
W lěće 2010 bě wot 78 wobydlerjow 54 ewangelskich (69,2 %) a dźewjeć katolskich (11,5 %).[6]
Zajimawostki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Dom biskopa Bena z parkom
- Milenijowy pomnik swjateju Cyrila a Metoda
Hlej tež: Kulturne pomniki w Smochćicach
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schmochtitz/Smochćicy mit Oberuhna/Horni Wunjow und Niederuhna/Delni Wunjow. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 251–254.
- Joachim Huth: Schmochtitz im Spätfeudalismus. W: Lětopis B 17/1 [1970], LND, Budyšin 1970, str. 88–102
- Cornelius Gurlitt: Schmochtitz. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 32. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Bautzen (II. Teil). C. C. Meinhold, Dresden 1908, str. 95.
- ↑ staw: 31. decembra 2023; Statistiska rozprawa města Budyšina za IV. kwartal 2023, awgust 2024
- ↑ staw: 31. decembra 2023; statistiska rozprawa města Budyšina
- ↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 12 (digitalizat).
- ↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: město Budyšin (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 59. → wšě wjeski
- ↑ Měšćanske zarjadnistwo Budyšin: Statistiska rozprawa po měšćanskich dźělach. Februar 2011. (pdf; 2,0 MB)
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Smochćicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow- Smochćicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
Błohašecy | Bobolcy | Bolborcy | Bórk | Bozankecy | Ćichońca | Ćemjercy | Debrikecy | Delni Wunjow | Delnja Kina | Horni Wunjow | Hornja Kina | Južne předměsto | Lešawa | Lubochow | Mały Wjelkow | Nadźanecy | Nowe Małsecy | Nutřkowne město | Sćijecy | Sewjerowuchodny wobkruh | Słona Boršć | Smochćicy | Strowotna studnja | Wownjow | Wuchodne předměsto | Wulki Wjelkow | Wuricy | Zajdow | Zapadne předměsto (ze Židowom)