Sewjerna Makedonska
zakładne daty: | |
swójske mjeno | Република Северна Македонија Republika e Maqedonisë së Veriut |
stolica | Skopje |
přestrjeń | 25.713 km² |
wobydlerstwo | 2.096.015 (2015)[1] |
hustosć | 81,5 wob./km² |
forma knježerstwa | republika |
hłowa stata | prezidentka Gordana Siljanovska-Davkova (wot 2024) |
šef knježerstwa | ministerski prezident Talat Xhaferi (wot 2024) |
měna | makedonski denar |
hamtska rěč | makedonšćina) a albanšćina |
připóznate mjeńšinowe rěče | turkowšćina, romani, serbišćina, aromunšćina |
hymna | Denes nad Makedonija
(Денес над Македонија) |
časowe pasmo | UTC+1 |
njewotwisnosć | 8. septembra 1991 wot Juhosłowjanskeje |
Top Level Domain | .mk |
telefon | +389 |
awtowa značka | MK |
Połoženje Sewjerneje Makedonskeje w Europje | |
Sewjerna Makedonska (makedonsce Република Северна Македонија/Republika Sewerna Makedonija, albansce Republika e Maqedonisë së Veriut) je stat na Balkanskej połkupje w juhowuchodnej Europje. Hač do lěta 1991 běše dźěl Socialistiskeje Federatiwneje Republiki Juhosłowjanskeje (SFRJ). Wona ma přestrjeń 25.713nbsp;km² a hłowne město je Skopje. Hamtskej rěči w Sewjernej Makedonskej stej makedonšćina, kotraž so wot wjetšiny wobydlerstwa rěči, a albanšćina. Hač do lěta 2019 rěkaše kraj hamtsce jenož Makedonska; w organach Europskeje unije, NATO, UNO a za Grjeksku bě mjeno kraja Bywša Juhosłowjanska Republika Makedonska (mak. Πоранешна Југословенска Република Македонија/Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija), přetož Grjekska oficielne mjeno Makedonskeje njepřipóznawaše.
Po schwalenju ramikoweho zrěčenja 2001 a wójnskim konflikće mjez Albanjanami a Makedonjanami připóznawa Makedonska albanšćinu, serbišćinu, romašćinu, turkowšćinu a bosnišćinu jako druhu oficielnu rěč we wonych wokrjesach, hdźež je wjace hač 20% wobydlerstwa albanskeje, serbiskeje, romskeje, turkowskeje abo bosniskeje narodnosće.
Mjez dźesać najwjetšimi městami w Sewjernej Makedonskej ličimy města Skopje, Bitola, Kumanovo, Prilep, Tetovo, Veles, Štip, Ohrid, Gostivar a Strumica. Ohrid je město słowjanskich wučerjow, mjez kotrymiž je swjaty Kliment Ohridski, kiž je kyrilicu k česći swojeju wučerjow swjateju Cyrila a Metoda wutworił. W Ohridźe je była tež wutwarjena prěnja Słowjanska Uniwersita w tak mjenowanym regionje Kutmičevica, na kotrejž je studowało wjace hač 3.500 studentow. W Ohridskim regionje je tež Naum Ohridski skutkował. Naum Ohridski bě kaž Kliment Ohridski wučomnik swjateju Cyrila a Metoda. Pochowany bu wón w klóštrje Swj. Nauma Ohridskeho blisko albanskeje hranicy.
Tuchwilny prezident Sewjerneje Makedonskeje je Stevo Pendarovski.
Flora a fawna
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Sewjerna Makedonska ma bohatu floru a fawnu. Wosebity ekosystem zmóžni něhdźe 3500 družinam rostlinow, 55 družinam rybow, 78 družinam cycakow a 330 družinam ptačkow žiwjenje. W Sewjernej Makedonskej su bruny mjedwjedź, rys, kaž tež jara rědki běłohłowny kosćełamak žiwe.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Staty
• Albanska • Andorra • Awstriska • Belgiska • Běłoruska • Bołharska • Bosniska a Hercegowina • Čěska republika • Čorna Hora • Danska • Estiska • Finska • Francoska • Grjekska • Chorwatska • Irska • Islandska • Italska • Letiska • Liechtenstein • Litawska • Luxemburgska • Madźarska • Malta • Moldawska • Monaco • Němska • Nižozemska • Norwegska • Pólska • Portugalska • Rumunska • Ruska1 • San Marino • Serbiska • Sewjerna Makedonska • Słowakska • Słowjenska • Španiska • Šwedska • Šwicarska • Turkowska1 • Ukraina • Vatikanske město • Zjednoćene kralestwo
Zwadne teritorije: Kosowo • Podnisterska
Druhe teritorije: Åland • Baskiska • Bretanja • Ferejske kupy • Friziska • Friulska • Gagauska • Galicija • Gibraltar • Guernsey • Jendźelska • Jersey • Katalanska • Korniska • Łužica • Man • Sewjerna Irska • Svalbard • Šotiska • Waliziska
1 Leži zdźěla w Aziji.