Sewjeroatlantiski zwjazk

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
(ze strony „NATO” sposrědkowane)

Sewjeroatlantiski zwjazk (jendźelsce North Atlantic Treaty OrganizationNATO a francosce Organisation du traité de l’Atlantique nordOTAN) je mjezynarodna organizacija, kotraž přesadźuje Sewjeroatlantiske zrěčenje, wojerski zwjazk mjez 32 europskimi a sewjeroameriskimi statami.[1] Sydło Sewjeroatlantiskeje rady, hłowneho organa NATO, nadeńdźe so wot 1967 w Brüsselu. Po wotzamknjenju Sewjeroatlantiskeho zrěčenja dnja 4. apryla 1949 běše sydło mjez 1949 do 1952 najprjedy we Washingtonje, D.C. a po tym wot 16. apryla 1952 do 1967 w Parisu.[2]

Sobustawske staty[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Sobustawske staty po lěće přistupa

NATO ma tuchwilu 32 sobustawow. Dwanaće załožerskich statow, kotrež zwjazkej wot 1949 přisłušeja, su Belgiska, Danska, Francoska, Islandska, Italska, Kanada, Luxemburgska, Nižozemske kralowstwo, Norwegska, Portugalska, Zjednoćene staty Ameriki a Zjednoćene kralestwo. W lěće 1952 přistupištej Turkowska a Grjekska a 1955 přistupi Zwjazkowa republika Němskeje k NATO. Španiska je so zwjazkej 1982 přizamknyła a ze znowazjednoćenjom Němskeje 1990 so Sewjeroatlantiski zwjazk na jeje cyły teritorij rozšěri.

W zwisku z wuchodnym rozšěrjenjom NATO přizamknychu so najprjedy Čěska, Pólska a Madźarska zwjazkej. Po tym přistupichu 29. měrca 2004 Estiska, Letiska, Litawska, Słowakska, Słowjenska, Bołharska a Rumunska k NATO. Albanska a Chorwatska přistupištej 1. apryla 2009 Sewjeroatlantiskemu zwjazkej, Čorna Hora 5. junija 2017. Sewjerna Makedonska bu 27. měrca 2020 přiwzata. W zwisku z ruskim nadpadom na Ukrainu prošeštej dotal wojersce neutralnej Finska a Šwedska wo přiwzaće. Po přihłosowanju wšěch dotalnych čłonow bu Finska 4. apryla 2023 přiwzata, Šwedska hakle 7. měrca 2024.

Albanska Albanska Grjekska Grjekska  Pólska
Belgiska Belgiska Chorwatska Chorwatska Portugalska Portugalska
 Bołharska Islandska Islandska Rumunska Rumunska
Čěska Čěska  Italska Sewjerna Makedonska Sewjerna Makedonska
Čorna Hora Čorna Hora Kanada Kanada  Słowakska
Danska Danska Letiska Letiska  Słowjenska
Němska Němska Litawska Litawska Španiska Španiska
 Estiska Luxemburgska Luxemburgska Šwedska Šwedska
 Finska Nižozemska Nižozemska Turkowska Turkowska
 Francoska Norwegska Norwegska Zjednoćene kralestwo Zjednoćene kralestwo
Madźarska Madźarska Zjednoćene staty Ameriki Zjednoćene staty

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Nordatlantikpakt: Brockhaus, Mannheim 2003.
  2. Kolja Bartsch: 60 Jahre NATO – Geschichte, Entwicklung und Struktur, Wissenschaftliche Dienste des Deutschen Bundestages, Aktueller Begriff čo. 26/09 wot 19. měrca 2009 (PDF).
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije