Januškowc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Januškowc
Ribes alpinum - berries (aka).jpg
Hórski januškowc (Ribes alpinum)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjadownja: Krytosymjenjaki (Magnoliopsida)
Eudikotyledony
Jadrowe eudikotyledony
rjad: (Saxifragales)
swójba: Kosmačkowe rostliny (Grossulariaceae)
ród: Januškowc[1]
wědomostne mjeno
Ribes
L.
Wobdźěłać
p  d  w
Information icon.svg

Januškowc[1] (Ribes) je jenički ród ze swójby kosmačkowych rostlinow (Grossulariaceae). Jeho płód je janska jahodka a kosmačka (jenož při družinje kosmačkowc (Ribes urva-crispa)).

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

K rodej januškowc słuša něhdźe 150 zdźěla w lěće zelenych, zdźěla přecozelenych kerkow. Wone docpěja wysokosć wot hač do 3 m.

Wurostki su dołhe, přezhibnjene, zdźěla ćernojte. Hałuzy často su čerwjenojće přeběžane.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Lapate łopjena su zdźěla zubate, na delnim boku často móškaće kosmate.

Před wotpadom so do čerwjeneho abo oranžoweho zbarbja.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kćěje w pózdnjej zymje abo na spočatku nalěća. Kćenja su zelenojte, žołte, čerwjene abo róžojte.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Zdźěla seršćate běłe, šarlachčerwjene, wioletne, zelene abo čorne jahody su zwjetša jědźne.

Systematika a rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Swójba Grossulariaceae bu lěće 1805 wot Augustin-Pyrame de Candolle w Flore Française, Troisième Édition, 4(2), S. 405 nastajena. Typusowy ród Grossularia Mill. bu w lěće 1754 wot Philip Miller w The Gardeners Dictionary ... Abridged ..., 4. nakład z typusowej družinu Grossularia hirsuta Mill. wozjewjeny. Někotre hišće při A. Cronquist 1981 do Grossulariaceae zarjadowanych rodow z kapslowymi płodami dźensa su swójske swójby: Itea jako Iteaceae a Escallonia Mutis ex L. f. jako Escalloniaceae.

Mjeno roda Ribes bu w lěće 1753 wot Carl von Linné w Species Plantarum, 1, S. 200–202 prěni raz wozjewjene. Typusowa družina je Ribes rubrum L.. synonymy za Ribes L. su: Botrycarpum A. Rich., Botryocarpium Spach, Calobotrya Spach, Cerophyllum Spach, Chrysobotrya Spach, Coreosma Spach, Grossularia Mill., Liebichia Opiz, Rebis Spach, Ribesium Medik., Rolsonia Rchb.. [2]

Ribes cereum var. cereum.
Kćenja wot Ribes divaricatum var. divaricatum z wróćo křiwjenymi keluškowymi łopjenami.
Ribes fasciculatum var. chinense.
Kwětnistwa wot Ribes laxiflorum.
Płody wot Ribes leptanthum.
Ribes malvaceum var. veridifolium.
Kwětnistwa wot Ribes meyeri.

Ród Ribes so do podrodow a sekcijow rjaduje, tu kóždy pad z wuběrkom na družinach [2]:

Swětodaloko ród wobsahuje něhdźe 140 hač 160 družinow. Hłowny rozšěrjenski teritorij je měrnych klimatowe regiony sewjerneje połkule, ale tež w Andach eksistuja někotre družiny. W Chinskej wustupuje 59 družinow, z kotrychž 25 jenož tam. 53 družinow wustupuje w sewjernej Americe. Porno tomu je jenož mało družinow w južnej Americe domjace.

Zahrodniske wuplahowanki:

Płódnistwo běłeho januškowca.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostliny su w chłódno-měrnych regionach sewjerneje hemisfery rozšěrjene.

Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. 1,0 1,1 W internetowym słowniku: Johannisbeere
  2. 2,0 2,1 Swójba kosmačkowych rostlinow při GRIN - Germplasm Resources Information Network. (němsce)
  3. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 212.
  4. W internetowym słowniku: Stachelbeere

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

« Januškowc » w druhich projektach Wikimedije:

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije