K wobsahej skočić

Brěškowc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
(ze strony „Brěška” sposrědkowane)
Brěškowc
Ilustracija brěškowca (Prunus persica)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
rjad: (Rosales)
swójba: Róžowe rostliny (Rosaceae)
podswójba: (Spiraeoideae)
tribus: Póčkosadowe rostliny (Amygdaleae)
ród: Prunus
družina: Brěškowc[1][2][3]
wědomostne mjeno
Prunus persica
(L.) Batsch
Wobdźěłać
p  d  w

Brěškowc[1][2][3](Prunus persica) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae). Jeho płód je brěšk[1][2], brěška[2].

Jeli bělizka płoda je hładka, potom je nektarina.

Brěškowc je w lěću zeleny kerk abo štom, kotryž docpěje wysokosć wot 3 hač 10 m.

Króna často je wustupowaca a płona.

Měnjate, stołpikate łopjena su wótro rězane, šěroko-lancetojte, hładke, nahe, nad srjedźišćom najšěrše a docpěja dołhosć wot 8 (6) hač do 15 cm.

Kćěje wot měrca hač do apryla. Róžojte abo čerwjeno wioletne kćenja so před abo z łopjenami jewja. Wone docpěja přeměr wokoło 3 cm.

Blědoróžojte, swětłoróžojte, žołtočerwjene, žołte abo šarlachčerwjene póčkate płody docpěja wulkosć wot 5 hač do 7 (wot 4 hač do 8) cm a wobsahuja poroznu, hłuboko brózdźenu, lochko so wotdźělowacu póčku. Brěški su kosmate, mjeztym zo nektariny su njekosmate. Eksistuja sorty ze žołtym a běłym płodowym mjasom.

Ma radšo ćopłe stejnišća a je mjerzliwe drjewa. Rosće najlěpšo na přesakliwych, humusowych a čerstwych pódach.

Pochadźa originalnje z Chinskeje a je přišła přez Persiskeje do antikneje Grjekskeje a Romskeje mócnarstwa a wottam k srjedźnej a zapadnej Europje.

Někotre sorty so jako płodowe štomy plahuja, mjeztym zo druhe sorty jako pyšne rostliny plahuja.

  • Sorta 'Alba Plena' so dla wupjelnjenych, běłych kćenjow plahuje.
  • Sorta 'Klara Meyer' njese wupjelnjene, brěškoróžojte kćenja, kotrychž łopješka su kudźerkate.
  • Sorta 'Magnifica' njese na hałuzach na spočatku nalěta ćmowokaminčerwjene kćenja.
  • Dalše sorty su: 'Dixired', 'Rekord aus Alfter' a 'Robert Blum'.
  • Nektarina (Prunus persica var. nectarina) njese mjeńše płody, kotrež bělizka je hładka.
  1. 1,0 1,1 1,2 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 53.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 W internetowym słowniku: Pfirsich
  3. 3,0 3,1 W internetowym słowniku: Pfirsichbaum
Commons
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije