Łusk
| |||||
| město: | Wóspork | ||||
| zagmejnowanje: | 1957 (do Kotec) | ||||
| wobydlerstwo: | 145 (31. decembra 2023)[1] | ||||
| přestrjeń: | 3,63 km² | ||||
| wysokosć: | 178–193 metrow n.m.hł. | ||||
51.17305555555614.616666666667178–193
| |||||
| póstowe čisło: | 02627 | ||||
| předwólba: | 035876 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Wěža na Łušćanskim hrodźišću | |||||
wikidata: Łusk (Q1808534)
| |||||
Łusk (němsce Lauske) je hornjołužiska wjes z něhdźe 160 wobydlerjemi na wuchodźe Budyskeho wokrjesa, kotraž słuša z lěta 1994 k městu Wóspork.
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
.jpg)
Wjes leži w hornjołužiskich honach w 20 do 40 metrow hłubokej wužłobinje na kóncu Łušćanskeje skale, wudrjeńcy rěčki Kotołki, něhdźe 13 kilometrow wuchodnje Budyšina. Susodne wsy su Kotecy na sewjeru, Žarki za Słónčnej horu na sewjerowuchodźe, k Bukecam słušacy Čornjow na juhu a Rodecy na zapadźe.
Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Rjekwej (?), Nětošća, Harta, Klamerca, Słónca (=Schlunzenberg), Hrodźiško, Husaŕka, Wužłobje, Hłuboćicy, Stare krjo, Sypošće, Podleńca (=Pestilenzwiese), Róžowa, Młynowy, Rynawka (=doł ze žórłom), Sćeŕbowka.[2]
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Južnje wsy, nad Kotołku, namakatej so starej serbskej hrodźišći, Łušćanske na zapadnych skałach a Čornjowske na wuchodnych. Łusk samón so k prěnjemu razej w lěće 1445 jako Lußk naspomni. Wjesne mjeno pochadźa wot serbskeho słowa łuh. Ležownostne knjejstwo měješe we wsy so namakace ryćerkubło, kotrež so 1455 prěni raz naspomni. Dnja 8. septembra 1707 přenocowaše šwedski kral Korla XII. na Łušćanskim hrodźe. Wot lěta 1776 přetworjachu Łušćansku skalu w nadawku kublerja Gottlieba Wilhelma von Bresslera do hrodoweho parka.
Po Mukowej statistice měješe Łusk we 1880tych lětach 322 wobydlerjow, mjez nimi 277 Serbow (86 %) a 32 Němcow.[3] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa Łušćanskeje gmejny wot jenož hišće 43,2 %.[4] Dźensa so we Łusku hižo serbsce njerěči.
W lěće 1925 bě mjez 235 wobydlerjemi 203 ewangelskich a 27 katolskich. Ewangelscy wěriwi přisłušachu znajmjeńša ze 16. lětstotka |Bukečanskej wosadźe, z lěta 1957 pak Kotečanskej.
Wot lěta 1921 mějachu Łušćenjo swoje serbske towarstwo z mjenom „Skała“.
Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Jan Stoš (1810–88), serbski kowar, konserwatiwny nabožinski prócowar; rodźeny we Łusku
- Jurij Winger (1872–1918), serbski farar, spisowaćel a přełožowar; bydleše we Łusku
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Theodor Schütze: Zwischen Strohmberg, Czorneboh und Kottmar (= Werte unserer Heimat. Zwjazk 24). 1. nakład. Akademie Verlag, Berlin 1974, str. 40sl..
- Marko Grojlich: Łusk pola Wósporka – na wopyće. W: Mjez horami a holu. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1998, str. 44slsl.
- ↑ staw: 31. decembra 2023; Hamtske łopjeno města Wósporka 1/2024 (pdf)
- ↑ Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 8 (digitalizat).
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 105. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 245. [227 wobydlerjow, z nich 69 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 9 z pasiwnymi, 20 serbskich dźěći a młodostnych, 129 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkazaj[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Łusk – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow- Łusk w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)