Časecy

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Časecy
Tschaschwitz
Časecy na karće Hornjeje Łužicy
Časecy na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Časecy
Časecy
gmejna: Pančicy-Kukow
zagmejnowanje: 1957 (do Lejna)
wobydlerstwo: 26 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 1,17 km²
wysokosć: 202 metraj n.m.hł.
51.21388888888914.259444444444202
póstowe čisło: 01920
předwólba: 035796
stronka w syći: tschaschwitz.de
Powětrowy wobraz wjeski
Powětrowy wobraz wjeski

Powětrowy wobraz wjeski

Časecy (němsce Tschaschwitz) su mała hornjołužiska wjeska w gmejnje Pančicy-Kukow w Budyskim wokrjesu. Wona je w formje kulowca natwarjena.

Leža južnje Kamjenskeje dróhi nad dolinu Satkule. Susodne wjeski su Lejno na sewjerowuchodźe, Wučkecy na juhowuchodźe, Njeradecy a Mały Wosyk na juhozapadźe kaž tež Zejicy na sewjerozapadźe.

Naspomnjenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • 1264 Scha[s]tiz
  • 1291 Schazticz
  • 1374, 1382 Czasticz, Czhasticz
  • 1559 Tschaschwitz
  • 1580 Tscha§sitz, Zschaschitz
  • 1703 Tzazwitz
  • 1791 Tschastwiz, oder Tschachwiz, Zschachwitz
  • 1834 Tschaschwitz (Zschaschwitz)
  • 1840 Zaschwitz (HOV)
  • 1848 Tźaseczé
  • 1875 Tschaschwitz

Serbske mjeno[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Mjeno Časecy wotwodźuje so po wšěm zdaću wot mjenow Častisław, Časłav abo tež Čadosław. Słowo čado steji w starohornjoserbskej rěči za dźensniše słowo dźěćo (starosłowjansce čedo, starodelnoserbsce čědo). Mjeno Čadosław ma potajkim sćěhowacy woznam: "..., kiž přez swoje dźěći sebi sławu dobywa, na sławje přiběra".

Wobydlerstwo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Swjaty křiž při puću ze Zejic do Časec z wjesku w pozadku

Po Mukowej Statistice Łužiskich Serbow mějachu Časecy w lěće 1884/85 cyłkownje 57 wobydlerjow, z kotrychž běchu 55 Serbja a jenož dwaj Němcaj.[2] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1954 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 54,9 %.[3]

  • 1580 : 6 burja, 5 chěžkarjo
  • 1777 : 5 burja, 4 chěžkarjo
  • 1834: 72
  • 1871: 64
  • 1890: 56
  • 1910: 48
  • 1925: 37
  • 1933: 35
  • 1939: 48
  • 1946: 70
  • 1950: 72
  • 1981: 41
  • 1995: 22
  • 1997: 22
  • 2004: 23
  • 2011: 23

Přisłušnosć[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kamjentny pućnik w Časecach (kulturny pomnik)
  • Gmejna: Hač do 1956 běchu Časecy samostatna gmejnska wjeska. Z lěta 1957 přisłuša wjeska ke gmejnje Lejno a w lěće 1974 so Časecy do Pančicy-Kukowskeje gmejny zapřijachu.
  • Wokrjes: 1777 Budyski wokrjes, 1843 Krajny sudnistwowy wobwod Budyšin, 1856 Sudnistwowy zarjad Kamjenc, 1875 Zarjadowe stotnistwo Kamjenc, 1952 Krajny wokrjes Kamjenc, 1994 Krajny wokrjes Kamjenc, 2008 Krajny wokrjes Budyšin
  • Wosada: Z kónca 16. lětstotka su romsko-katolscy wěriwi ke Chróšćanskej wosadźe přisłušni. Ewangelscy wěriwi słušeja z lěta 1559 (tež 1580) do Hodźijskeje a z lěta 1875 do Wujezdźanskej wosady.

Znate wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Ernst Eichler: Abhandlungen und Beiträge zur sorbischen Namenskunde. (1881–1929)
  • Jan Meschgang: Die Ortsnamen der Oberlausitz. LND, Budyšin 1973, str. 149.
  • Ernst Mucke / Arnošt Muka, Reprint wudaty wot Ernst Eichler, 1984, str. 8
  • Lubina Šěrakec: Časecy – pohlad do zašłosće, přitomnosće a nadźije. W Rozhledźe 6/1993 [lětnik 43], str. 206–208
  • Historisches Ortsverzeichnis von Sachsen, 4. Teil Oberlausitz, 1957
  • Klóšter Marijina hwězda a Pančicy-Kukow, 1998
  • Westliche Oberlausitz zwischen Kamenz und Königswartha (= Werte unserer Heimat. Zwjazk 51). 1. nakład. Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000708-7, str. 204sl.
  • Časecy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; am-klosterwasser.de
  2. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
  3. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 252. [71 wobydlerjow, z nich 30 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 1 z pasiwnymi, 8 serbskich dźěći a młodostnych, 32 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Časecy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije