Wino

Wino je alkoholiski napoj ze z droždźemi předźěłaneje brěčki winowych jahodow. Jahody rostu w kićojtych pakićach na winowym pruće. Tute pochadźeja zwjetša wot europskeho dobreho winowca (Vitis vinifera subsp. vinifera), kotryž pak njeje rezistentny přećiwo winowej šmicy. Tohodla so na druhe družiny, kaž na př. brjohowy winowc (Vitis riparia, němsce Uferrebe), Vitis rupestris, wapnowy winowc (Vitis berlandieri, němsce Kalk-Rebe) a jich hybridy našćěpi.

Etymologija

„Wino“ je klasiske pućowanske słowo, kotrež bě w cyłym mediteranym rumje rozšěrjene. Arabske wayn, łaćonske vinum, grjekske οἶνος [oínos] resp. *ϝοῖνος [woínos] – wot myk. wo-no – su jedne z druhim přiwuzne, bjez toho zo hodźi so sćěhować, z kotreje rěče słowo prěnjotnje pochadźa. Najskerje hodźi so podobny poćah k georgiskemu słowu ღვინო [ghwino] namakać.

Wysokoněmske słowo Wein, starowysokoněmske wîn abo winam, francoske słowo vin a jendźelske słowo wine su wšě z łaćonskeho słowa vinum wupožčene. Tež waliziske słowo gwin ale tež irske fion su samsneho pochada. To so přez fakt wujasni, zo Germanojo ale tež Keltojo su prěni raz přez Romjanow we wjetšim rozměrje z winje do dótknjenja přišli a z tym łaćonske słowo přewzali.

Přez pozdźiše wikowanske poćahi so dósta wopřijeće wina wot Germanow hač do Słowjanow (hlej serbske wopřijeće wino a ruske słowo vinó) a hač do Baltow, při čimž stej na př. w Litawskej wopřijeće vynas a w Letiskej słowo vins znatej.

Hlej tež

winowa jahoda (płód)
winowa kić (płódnistwo)
winowc (ród)
- winowy prut (družina)
  - dobry winowc (najwažniša poddružina)