Njemen

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Njemen
Nemunas, Нёман (Njoman), Неман (Njeman), Niemen
Njemen w Hrodnje (Běłoruska)
Njemen w Hrodnje (Běłoruska)
ćeče přez Běłorusku, Litawsku, Rusku
žórło juhozapadnje Minska na Běłoruskich wyšinach
(53° 15′ 10″ S, 27° 18′ 21″ W53.25277777777827.305833333333)
wysokosć 176 m
wuliw pola Šilutė do Kurskeho zaliwa
(55° 20′ 12″ S, 21° 14′ 50″ W55.33666666666721.247222222222Koordinaty: 55° 20′ 12″ S, 21° 14′ 50″ W)
wysokosć m
spad rěki 0,19 m/km
rěčina Šćara, Swislač, Neris
dołhosć 937 km
přestrjeń rěčiny 98200 km²

Njemen (němsce Memel, litawsce Nemunas, běłorusce Нёман (Njoman), rusce Неман (Njeman), pólsce Niemen) je 937 kilometrow dołha rěka w zapadnej Běłoruskej a w južnym Baltikumje.

Běh[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Třeći najdlěši přitok Baltiskeho morja wužórli so na Běłoruskich wyšinach blisko městačka Uzda něhdźe połsta kilometrow juhozapadnje běłoruskeje stolicy Minsk a běži přez zapadnu Běłorusku a wulkoměsto Hrodno do Litawskeje. Tam namaka so druhe najwjetše město kraja, Kaunas, při jeje brjoze. Dale na zapadźe twori Njemen z lěta 1945 hranicu mjez Litawskej a Kaliningradskej oblasću Ruskeje federacije. Na ruskim boku leži městačko Sowjetsk, něhdyši Tilsit. Tuta kónčina słušeše jako Memelland hač do kónca Druheje swětoweje wójny k Němskej. Z małej rěčnej deltu wuliwa so Njemen do Kurskeho zaliwa, dźěla Baltiskeho morja, z nim zwjazaneho přez wuski přeliw pola wulkeho litawskeho přistawa Klaipėda.

Za łódźnistwo, kotrež je principielnje wot Kurskeho zaliwa hač do Kaunasa móžne, so Njemen dźensa lědma hišće wužiwa.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W juliju 1807 podpisa so Tilsitski měr mjez francoskim kejžorom Napoléonom I., ruskim carjom Aleksandrom I. a pruskim kralom Bjedrichom Wylemom III. na spławje wosrjedź rěki. Wot lěta 1920 je delni běh Njemena statna hranica, najprjedy mjez Wuchodnej Pruskej a pod mjezynarodnym zarjadnistwom stejacym Memelskim krajom, wot 1945 do 1991 mjez sowjetskimaj republikomaj Litawskej a Ruskej a wot 1991 mjez njewotwisnej Litawskej a Ruskej federaciju.

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Njemen – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije