Meter

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Standardny meter w Parisu

Meter je zakładna měrjenska jednotka dołhosće w mjezynarodnym systemje jednotkow a druhich metriskich systemach. Jedyn meter je definowany jako čara, kotruž přeprěčuje swětło w času 1/299 792 458 sekundy. Jednotkowe znamjo metra je mały m.

Za decimalne množiny a dźěle metra wužiwaja so mjezynarodne předstawy za měrjenske jednotki (n.př. kilometer, decimeter, centimeter). Wotwodźene su tež měrjenske jednotki přestrjenje a wolumena kaž kwadratny meter (m²) a kubikny meter (m³).

Tak mjenowany „prameter“ je so w lěće 1799 we Francoskej definował jako dźesatmilionty dźěl zdalenosće wot sewjerneho pola k ekwatorej. Tuchwilna dokładniša definicija płaći wot lěta 1983.

Słowo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Słowo pochadźa z grjekskeho μέτρον/metron („měra, měridło, dołhosć“) a je přez łaćonske metrum a francoske mètre do němčiny a dalšich rěčow přišło.

Dźěle a množiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

zapřijeće symbol faktor množina přispomnjenki
myrijameter 104-0 10 km wjace wužiwany njeje
kilometer km 103-0 1 000 m
hektometer hm 102-0 100 m wužiwany předewšěm w artileriji a namórnistwje
dekameter dam 101-0 10 m lědma wužiwany
meter m 100 10 dm
decimeter dm 10−1 10 cm
centimeter cm 10−2 10 mm
milimeter mm 10−3 1 000 µm
mikrometer µm 10−60 1 000 nm zestarjeny mikron, w techniskej rěči tež skrótka µ („my“)
nanometer nm 10−90 1 000 pm
pikometer pm 10−12 1 000 fm
femtometer fm 10−15 w jadrowej fyzice jako fermi

Poměr k njemetriskim jednotkam[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

meter w njemetriskej jednotce njemetriska jednotka w metrach
1 meter ≈ 03,2808 stopow 1 stopa (ft) = 0,3048 metrow
1 meter ≈ 00,00062 mili (mjezynarodnje) 1 mila (mjezynarodnje) = 1609,344 0metry
1 meter ≈ 00,00054 mórske mile 1 mórska mila = 1852,0 000metrow
1 meter ≈ 01,0936 yardow 1 yard = 0,9144 metry
1 meter ≈ 39,370 cólow 1 cól = 0,0254 metry

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Meter – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije