Krušwica

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Krušwica
němsce Krauschwitz i.d. O.L.
Krušwica na karće Sakskeje
Krušwica na karće Sakskeje
DEC
Krušwica
Krušwica
Wopon
Wopon Krušwicy
Wopon Krušwicy
Zakładne daty
stat Němska Němska
zwjazkowy kraj SakskaSakska Sakska
wokrjes Zhorjelski
wysokosć 119 metrow n.m.hł.
přestrjeń 106,83 km²
wobydlerstwo 3.336 (31. dec 2022)[1]
hustosć zasydlenja 31 wob. na km²
póstowe čisło 02957
předwólba (+49) 035771
awtowa značka GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI
Politika a zarjadnistwo
adresa Geschwister-Scholl-​Straße 100
02957 Krauschwitz
webstrona krauschwitz.de
Połoženje Krušwicy w Sakskej
KartaBjerwałdski jězorBartonski jězorKwětanečanski jězorKwětanečanski jězorPólskaČěskaWokrjes Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horyMužakowBejerecyBjenadźicyOchranowBertsdorf-HörnitzHamorHamorSuche HendrichecyHabrachćicy-Nowe JěžercyKotmar (gmejna)JabłońcZhorjelcZhorjelcDźěwinDźěwinWulki ŠunowSwóńcaWosečkHainewaldeOchranowWysoka DubrawaHórkaJonsdorfKodrecyKralowski hajKrušwicaChrjebja-Nowa WjesLěwałdLutarjecyLubijMarkoćicyMarkoćicyMittelherwigsdorfMikowMikowNysowa łučinaNowosólc-Horni HródkKotmar (gmejna)NiskaKotmar (gmejna)WódrjeńcaOlbersdorfWopakaWostrowcOjbinKwětanecy při jězoruRychbachRěčicyRosenbachRózborkSlepoSchönau-BerzdorfŠumbachŠepcowy DołWodowe HendrichecyRychbachTrjebinTrjebinVierkirchenWaldhufenWuskidźBěła WodaŽitawaŽitawaWokrjes BudyšinBraniborska
Karta
51.51666666666714.7


Krušwica (němsce Krauschwitz, hamtsce Krauschwitz i.d. O.L.) je hornjołužiska gmejna na sewjeru Zhorjelskeho wokrjesa při Łužiskej Nysy. Leži južnje Mužakowa we wysokosći wot 119 m nad mórskej hładźinu a ma něhdźe 3.600 wobydlerjow.

Gmejna słuša oficielnje do serbskeho sydlenskeho ruma.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Łužiska Nysa blisko Krušwicy

Susodne gmejny su Rózbork a Rěčicy na juhu, Wuskidź a Běła Woda na zapadźe kaž tež Mužakow na sewjeru. Wuchodnu hranicu gmejnu twori Nysa, kotraž předstaji zdobom statna hranica mjez Němskej a Pólskej.

Južna połojca gmejnskeho teritorija słuša k wojerskemu zwučowanišću „Hornja Łužica“ a je tuž zawrjene pasmo. Dwaj mostaj zwjazujetej Krušwicu z Pólskej, a to mjez Krušwicu a Wjesku (Łęknicu) na sewjeru a mjez Podroždźom a Přibuzom (Przewózom) na juhu.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wjes so k prěnjemu razej w lěće 1374 jako Kruzhewicz naspomni[2] a słušeše w zašłosći zwjetša do Mužakowskeho stawoweho knjejstwa. W lěće 1938 zagmejnowaše so sydlišćo Kij a 1994 zjednoćichu so gmejny Krušwica, Pěchč, Přibuzk, Skarbišecy a Zagor k nowej jednotnej gmejnje Krušwicy.

Rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Po Mukowej statistice z lětow 1884/85 rěčachu tehdy hišće 222 wot cyłkownje 258 Krušwičanow serbsce (86 %).[3] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 jenož hišće snadny serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot 3,7 %.[4]

Gmejnske dźěle[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Do Krušwiskeje gmejny słušeja slědowace wsy:

wob. přer.
staroba
♀/♂a kwocient
młodych
b
kwocient
starych
c
wosoby/
domjacnosć
Krušwica 2299 46,9 94 24 39 2,2
Pěchč (Pechern) 217 45,4 105 26 35 2,3
Podroždź (Podrosche) 49 51,3 104 13 50 1,8
Přibuzk (Klein Priebus) 117 58,7 75 14 95 2,0
Skarbišecy (Skerbersdorf) 233 49,2 110 12 32 2,2
Wjertko (Werdeck) 28 38,7 75 39 17 2,8
Zagor (Sagar) 686 47,4 107 22 38 2,3
gmejna 3629 47,4 97 22 40 2,2
podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[5]
a: ličba mužow na 100 žonow
b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65
c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65


Politika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2022; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
  2. Krušwica w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  3. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
  4. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [3246 wobydlerjow, z nich 49 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 70 z pasiwnymi, 0 serbskich dźěći a młodostnych, 3127 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
  5. Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Krušwica (němsce)

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Krušwica – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije