Jurij Handrik

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Jurij Handrik (němsce Georg Handrick; * 10. měrca 1897 w Jaseńcy, † 17. septembra 1963 w Njebjelčicach) bě serbski katolski farar, kulturny prócowar a podpěrowar Domowiny po Druhej swětowej wójnje.

Žiwjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Narodźi so jako syn Jasčanskeho korčmarja a běše wot 1911 do 1922 chowanc Serbskeho seminara w Praze, hdźež wopytowaše wot 1911 do 1917 a po wojerskej słužbje w Prěnjej swětowej wójnje znowa 1918/19 němskorěčny gymnazij na Małej stronje. Wot 1919 do 1922 studowaše katolsku teologiju w Praze a wo rozpušćenju Serbskeho seminara zakónči swój studij 1922/23 w Fuldźe. Dnja 11. nowembra 1923 bu w Budyšinje na měšnika swjećeny.

Wopomnjenska tafla na Njebjelčanskim kěrchowje

Wot 1923 do 1935 měješe kapłanske městna w Ralbicach, Lipsku, Gerje, Radworju, Budyšinje a Chrósćicach a wot 1935 skutkowaše jako farar zwonka Serbow w Markneukirchenje w Bohotskej. Po wójnje nawróći so do Łužicy a bě wot 1946 hač do swojeje smjerće w lěće 1963 z fararjom w Njebjelčanskej wosadźe.

Jeho row nadeńdźe so při muri Njebjelčanskeho kěrchowa.

Skutkowanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Jurij Handrik wobdźěli so aktiwnje na serbskim studentskim hibanju. Wón běše sobustaw a jedne lěto tež předsyda Praskeje Serbowki a podstarši Zwjazka łužisko-serbskeho studentstwa. Dopisowaše wjele do Katolskeho Posoła, mjez druhim basnje a powědančka, a wozjewješe tež w druhich serbskich a němskich publikacijach stawizniske a ludowědne přinoški. Nimo toho napisa a přełožowaše dźiwadłowe hry za Jasčansku lajsku dźiwadłowu skupinu.

Po Druhej swětowej wójnje angažowaše so w nowozałoženej Domowinje a bu na prěnjej hłownej zhromadźiznu po wójnje dnja 30. nowembra 1946 za jeje městopředsydu za Hornju Łužicu woleny. Hromadźe z někotrymi druhimi čłonami Domowinskeho wjednistwa kaž Franc Natuš, Pawoł Lubjeński a Korla Wirth prócowaše so Handrik wo to, narodnu organizaciju politisce neutralnje wusměrjeć.[1] Runje kaž Natuš a Wirth chcyše so Handrik po socialistiskim wusměrjenju Domowiny dalšeho sobudźěła wzdać a złoži w nowembrje 1951 swoju funkciju, bu pak na II. zwjazkowym kongresu w aprylu 1952 wot direktora Instituta za serbski ludospyt Pawoła Nowotneho njewočakowano a přećiwo woli komunistiskeho wjednistwa wokoło Kurta Krjeńca znowa za třećeho městopředsydu organizacije namjetowany a wot delegatow tež woleny.[2] Po ludowym zběžku 17. junija 1953 so politiska situacija tež w Serbach přiběrajcy přiwótřeše. 1953 wopušći ewangelski farar Gerhard Wirth zwjazkowe předsydstwo Domowiny a w decembrje 1954 tež Jurij Handrik.[3]

Wot 1920 bě Jurij Handrik sobustaw Maćicy Serbskeje.

Wozjewjenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Wendische Volkstrachten. St. Benno-Kalender 73 (1923), str. 152–154
  • Móc wěry abo Rubježnicy na horje „Marijanski Chołm“. Činohra, Budyšin 1923
  • Stawizny Serbskeho seminara w Praze. ČMS 83 (1930), str. 3–22

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Jan Cyž: Handrik, Jurij. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 173
  1. Timo Meškank: Kultura w słužbje totalitarneho režima. LND 2011, str. 17
  2. Ludwig Elle: Die Domowina in der DDR. Spisy Serbskeho instituta 51, LND 2010, str. 48sl.
  3. Elle 2010, str. 64sl.
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije