Jakub Herman

Jakub Herman (1836–1916).

Jakub Herman (* 6. meje 1836 w Swinjarni; † 10. meje 1916 we Worklecach) bě farar, mecen a spěchowar serbskeje literatury.

Žiwjenje

Jakub Herman, daloki kuzenk Jakuba Barta-Ćišinskeho, narodźi so jako syn bura w Swinarni. Hižo bórze po narodźe so jeho swójba pak do Chrósćic na Bartec kubło přesydli, hdźež běše jeho maćerny bratr Jakub Bart (1796–1881) dołho z fararjom. Wuchodźiwši Chróšćansku wjesnu šulu přińdźe Jakub Herman do Budyšina na Tachantsku šulu a potom na Budyski gymnazij. Mjez 1849 a 1859 běše wón chowanc Serbskeho seminara w Praze, hdźež hač do 1855 němski Małostronski gymnazij wopyta. Po tym přizamknje wot 1855 do 1859 studij teologije na Praskej uniwersiće. Dnja 9. nowembra 1859 wuswjeći so wón na měšnika. Na to běše krótki čas kapłan w Kamjenicy a mjez 1860 do 1861 druhi kapłan w Kulowje. Wot lěta 1861 do 1869 běše Jakub Herman prědar při Tachantskej cyrkwi swj. Pětra w Budyšinje. Wón běše 1863 sobuzałožer a wuběrkownik Towarstwa swjateju Cyrilla a Methoda a załoži 10. nowembra 1867 Towarstwo katolskich rjemjeslnikow. W lěće 1863 běše w Šěrachowje krótki čas kapłan na wupomoc a 1866 ćehnješe jako wojerski duchowny ze sakskim wójskom do Čěskeje. W lěće 1869 powoła so Jakub Herman na farskeho administratora do Wotrowa, hdźež so w lěće 1871 na fararja postaji. Namjet, so po smjerći Jurja Łusčanskeho na Budyskeho tachanta wuzwolić dać, wón wotpokaza, so pak w lěće 1889 na čestneho kanonika tachantstwa wuzwoli. W lěće 1910 so Herman na wuměnk podawši do Worklec přesydli. Tři dny po swojej smjerći pochowa so wón 13. meje 1916 na Wotrowskim pohrjebnišću.

W swojich młódšich lětach pisa Jakub Herman někotre nastawki do Łužičana a Katolskeho Posoła. Wón namrě 1881 nahladne zamóženje swojeho wuja Jakuba Barta, z kotrymž spěchowaše Towarstwo swjateju Cyrilla a Methoda, towarstwo Pomocy za studowacych Serbow a předewzaća Maćicy Serbskeje, kaž twar Serbskeho domu. W swójskim nakładźe wuda wón wjacore zběrki basnjow Jakuba Barta-Ćišinskeho a přewza 1891 nakład serbskeho beletristiskeho časopisa Łužica, doniž Maćica Serbska 1910 jeje nakład přewza. W tutym času hromadźeše wokoło sebje tež wodźace wosobiny serbskeho literarneho žiwjenja, kiž so kóžde lěto kónc septembra pola njeho na Wotrowskej farje schadźowachu.

W lěće 1866 pomjenowa so Jakub Herman za spomóžne skutkowanje jako wojerski duchowny na ryćerja sakskeho Albrechtoweho rjada a 1907 spožči so jemu tež króna prěnjeje klasy tutoho rjadu. Wot lěta 1860 bě Jakub Herman čłon Maćicy Serbskeje, wot 23. apryla 1862 čłon jeje wuběrka a wot 1896 jeje čestny sobustaw.

Žórła

• Arnošt Muka: Nekrolog LXXVI. W: Časopis Maćicy Serbskeje. Lětnik 69 (1916), čo. 1 a 2, str. 107–110. (hsb.)

• Jurij Młynk: Herman, Jakub. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 193.