Iršćina
| kraje | Irska | |
| rěčnicy | 350 000 ? | |
| znamjenja a klasifikacija | ||
|---|---|---|
| klasifikacija | indoeuropske rěče
| |
| družina pisma | łaćonski alfabet | |
| oficielny status | ||
| hamtska rěč | Irska, Europska unija | |
| rěčne kody | ||
| ISO 639-1: |
ga | |
| ISO 639-2: |
gle | |
| ISO 639-3 (SIL): | ||
| wikipedija | ||
Iršćina (tež irska gelšćina) je goidelska (gelska) rěč ze skupiny keltiskich rěčow ze swójby indoeuropskich rěčow, blisko přiwuzna šotiskej gelšćinje. Irsce rěči wokoło 350.000 ludźi.
Irsce rěči so w Irskej a Sewjernej Irskej jako mjeńšinowa rěč pódla jendźelšćiny, ma pak status narodneje a prěnjeje hamtskeje rěče Irskeje. Irskorěčne wobydlerstwo bydli předewšěm w kónčinach Gaeltacht, kotrež leža zapadnje města Galway z bliskimi Aranskimi kupami kaž tež we wokolinje města Bangor a bliskeje połkupy. Nimo toho je iršćina jedna ze 24 hamtskich rěčow Europskeje unije.
Na zapadźe Irskeje je iršćina maćeršćina wokoło 40.000 ludźi. W Sewjernej Irskej njeje hamtska rěč, ale liči oficialnje k mjeńšinowym rěčam. Dźensa prócuje so irske knježerstwo wo zasowožiwjenje iršćiny na zakładźe wšelakich programow, na př. zawjedźenje iršćiny na zarjadach, w šulach, w telewiziji a rozhłosu. Turist móže před problemom stać, hdyž so dóstanje do kónčin Gaeltacht. Namaka jenož tafle w iršćinje, na karće su zapřijeća pak zwjetša jenož jendźelsce zapisane. Po cyłym kraju su wšě tafle dwurěčne jendźelsko-irske. Jenož mały dźěl młodeje generacije móže rěč prjedownikow rěčeć, wjetši dźěl ludnosće ju hišće rozumi. Něhdźe 30.000 šulerjow wopytaja zwonka Gaeltachta zakładne a srjedźne šule z wučbu iršćiny, při čimž jich ličba rosće. Wo tute šule stara so njeknježerstwowa organizacija Gaelscoileanna. Wobsteji móžnosć, někotre přednoški z poskitka uniwersity w iršćinje słyšeć, předewšěm při Narodnej uniwersiće w Galway (Ollscoil na hÉireann).
W Irskej eksistuje statna telewizija w iršćinje, runje tak rozhłosowa stacija. W Sewjernej Irskej je mały dźěl wusyłanjow BBC w iršćinje.
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Iršćina – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
bołharšćina | čěšćina | danšćina | estišćina | finšćina | francošćina | grjekšćina | iršćina | italšćina | jendźelšćina | letišćina | litawšćina | madźaršćina | maltašćina | němčina | nižozemšćina | pólšćina | portugalšćina | rumunšćina | słowakšćina | słowjenšćina | španišćina | šwedšćina