Tartu

Tartu
	Tartu na karće Estiskeje
	Tartu na karće Estiskeje
Wopon a chorhoj
wopon	chorhoj
Zakładne daty
stat	Estiska
wysokosć	79 metrow n.m.hł.
přestrjeń	38,8 km²
wobydlerstwo	98.480 (2013)
hustosć zasydlenja	253,8 wob./km²
póstowe čisło	50050–51111
awtowa značka	T
webstrona	tartu.ee

58.36666666666726.716666666667

Koordinaty: 58° 22′ S, 26° 43′ W

Tartu (němsce Dorpat, rusce 1893–1918 Юрьев/Jurjew) je z něhdźe 100.000 wobydlerjemi druhe najwjetše město Estiskeje a sydło Tartuskeje uniwersity, najstaršeje wysokeje šule w Estiskej. Nadeńdźe so na juhowuchodźe baltiskeho kraja na woběmaj bokomaj rěki Emajõgi.

W lěće 2024 je Tartu jedna z třoch kulturnych stolicow Europy.

Stawizny

Sydlišćo naspomni so prěni raz w lěće 1030 jako Tharbatas, hdyž zniči Kijewski wulkowjerch Jarosław Mudry tamnišu drjewjanu twjerdźiznu a załoži pod mjenom Jurjew nowy hród. W 13. lětstotku sta so město ze sydłom biskopstwa. Zdobom wuwiwaše so pod hrodom hansowe město. Za tutón čas měješe Tartu zwjazowacu funkciju mjez hansu na zapadźe (n. př. Riga) a ruskimi městami kaž Pskowom a Nowgorodom. W lěće 1632 załoži so uniwersita. Wot 1721 słušeše město k ruskemu carstwu.

Wulki woheń zniči w lěće 1775 nimale cyłe nutřkowne město, čehoždla su najwažniše twarjenja – kaž na přikład radnica – dźensa zwjetša z 18. a 19. lětstotka.

1802 bu Tartuska uniwersita jako jenička němskorěčna uniwersita Ruskeje wobnowjena. Wot lěta 1918 płaći wona jako narodna uniwersita Estiskeje a je hač do dźensnišeho jenička połna uniwersita w kraju.

Wotkaz

Commons: Tartu – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Města w Estiskej

Kulturne stolicy Europy