Srjedźne morjo
Srjedźne morjo | |
---|---|
Srjedźne morjo z krajnymi hranicami | |
Geografija | |
połoženje | mjez Sewjernej Afriku, Južnej Europu a Prědnjej Aziju |
přitoki | Atlantik, Marmarske morjo, Nil, Ebro, Rhône, Cheliff, Po, a.w.d. |
přibrjóžne sydlišća | Algier, Barcelona, Athen, Tel Aviv, Alexandria, a.w.d. |
blisko ležace sydlišća | Kairo, Rom |
Daty | |
přestrjeń | 2.500.000 km² |
wolumen | 4300000E9 km³ |
hłubokosć | |
přerězna | 1500 m |
maksimalna | 5267 m |
kupy | Sicilska, Sardiniska, Cypern, Korsika, Kreta, Malta, Mallorca, Capri, Lampedusa a znajmjeńša 4300 mjeńšich |
Srjedźne morjo (tež Srjedźozemske morjo) je morjo, kotrež leži na sewjernej zemskej połkuli mjez kontinentami Europa, Afrika a Azija. Wone wopřija płoninu něhdźe 2,5 milionow km².
Srjedźne morjo je přez Gibraltarski přeliw na zapadźe z Atlantiskim oceanom, přez Dardanele, Marmarske morjo a Bosporus na sewjerowuchodźe z Čornym morjom a přez Suezski kanal z Čerwjenym morjom, tuž tež z Indiskim oceanom, zwjazane.
Na wodu najbohatšej přitokaj Srjedźneho morja stej Rhône w Francoskej a Nil w Egyptowskej. Nimo toho docpěje woda někotrych wulkich wuchodoeuropskich rěkow přez Bosporus Srjedźne morjo, kaž na přikład Dunaja, Dnjepra a Dona.
Kupy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W Srjedźnym morju namakaja so wjele kupow, kotrež k rozdźělnym statam słušeja. Najwjetša kupa Srjedźneho morja je Sicilska, kotraž přisłuša k Italskej. Dalše wulke abo znate kupy su Sardiniska, Mallorca, Kreta, Capri, Lampedusa a Rhodos. W Egejskim a Jadranskim morju na wuchodźe Srjedźozemskeho morja je wosebje wjele kupow.
Přibrjóžne kraje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Přibrjohi Srjedźneho morja słušeja k cyłkownje 21 krajam, wot toho wósom čłonskich statow Europskeje unije. Přibrjóžne kraje su w směrje časnika Španiska, Francoska, Monako, Italska, Słowjenska, Chorwatska, Bosniska a Hercegowina, Čorna Hora, Albanska, Grjekska, Turkowska, Syriska, Libanon, Israel, Egyptowska, Libyska, Tuneziska, Algeriska a Marokko. Nimo toho ležitej kupowej stataj Malta a Cypernska w Srjedźnym morju. W samym zapadźe so britiski teritorij Gibraltar namaka.