K wobsahej skočić

Sernjany

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Sernjany
Zerna
Sernjany na karće Hornjeje Łužicy
Sernjany na karće Hornjeje Łužicy
DEC
gmejna: Ralbicy-Róžant
zagmejnowanje: 1974 (do Róžanta)
wobydlerstwo: 211 (31. decembra 2023)[1]
wysokosć: 147 metrow n.m.hł.
51.28111111111114.237777777778147
póstowe čisło: 01920
předwólba: 035796
Stołp z lěta 1790 wuchodnje Sernjan
Stołp z lěta 1790 wuchodnje Sernjan

Stołp z lěta 1790 wuchodnje Sernjan

Sernjany (němsce Zerna) su wjes z 211 wobydlerjemi[2] w srjedźišću hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin, kotraž słuša wot 1994 do gmejny Ralbicy-Róžant. Hač do lěta 1974 běchu Sernjany samostatna gmejna z wjesnym dźělom Hrańca (wot 1957), po tym dźěl Róžeńčanskeje gmejny.

Stara Sernjanska kowarnja

Sernjany leža we wysokosći 147 metrow nad mórskej hładźinu na lěwym brjoze Klóšterskeje wody w serbskich Delanach. Susodne wjeski su Nowoslicy na sewjerowuchodźe, Hrańca na juhu a Róžant na sewjerozapadźe.

Po sydlišćowej formje jedna so wo rozšěrjeny kulowc. Prěnje historiske naspomnjenje jako Czscherna pochadźa urbarija krajneho bohotstwa Hornjeje Łužicy z lěta 1419. Po Arnošće Muce wotwodźuje so wjesne mjeno wot sornow, prawdźepodobniša je pak hladajo na prěnju dokumentowanu formu wotwodźenka wot ćernjow.[3] Ležownostne knjejstwo porno susodnym wsam klóšter njewukonješe, ale hižo 1570 naspomnjene ryćerkubło we wsy samej.[4] Cyrkwinsce słušachu Sernjany do wutworjenja Ralbičanskeje wosady w lěće 1716 do Chrósćic.

Dnja 4. julija 1787 zniči wulki woheń nimale cyłu wjesku a tež knježi dwór ze wšěmi pódlanskimi twarjenjemi, młyn a kowarnju. Při dalšim wohnju wotpali 24. awgusta 1884 šěsć statokow.

W Druhej swětowej wójnje padny 12 Sernjanskich muži.[5] Sernjany same běchu kaž susodne wsy w poslednich dnjach wójny wot ćežkeho wojowanja potrjechene.

Nazymu 1981 bu něhdyši Sernjanski hród zwottorhany.

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 160 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća Serbja.[6] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot 98 %.[7]

Powětrowy wobraz Sernjan (2018)
  • Pawoł Rota: Sernjany – serbska wjes w Hornjej Łužicy. W Rozhledźe 7/8 1993, str. 253–260
  • Józef Mauder: 1419–2019. 600 lět Sernjany. W Serbskej protyce 2019, str. 81–86
  1. staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
  2. staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
  3. Pawoł Rota: Mjeno Sernjany nima ničo zhromadneho ze „sorna“. W Rozhledźe 10/2020, str. 24–27.
  4. Sernjany w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  5. Pawoł Rota: 70 lět po kóncu Druheje swětoweje wójny – dźěćace dožiwjenja a wójnske wopory (3). W: Serbske Nowiny, Předźenak, 29. meje 2015, str. 3.
  6. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 101. → wšě wjeski
  7. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 252. [194 wobydlerjow, z nich 143 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 0 z pasiwnymi, 47 serbskich dźěći a młodostnych, 4 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
 Commons: Zerna/Sernjany – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije