Irtyš

Irtyš

Иртыш, Ертіс, Ertix
Irtyš w Omsku
ćeče přez	Chinsku, Kazachstan, Rusku
žórło	Mongolski Altaj w Chinskej (47° 52′ 29″ S, 89° 58′ 23″ W47.87472222222289.973055555556 )
wysokosć	2930 m
wuliw	pola Chanty-Mansijska do Oba (61° 4′ 9″ S, 68° 55′ 30″ W61.06916666666768.925 )
wysokosć	23 m
mórski basenk	Arktiski ocean
rěčina	Buchtarma, Om, Išim, Tobol
dołhosć	4248 km
přestrjeń rěčiny	1.643.000 km²

Irtyš (rusce Иртыш, kazachsce Ертіс Ertis, w Chinskej oficialnje Ertix) je wulka aziska rěka a lěwy přitok Oba, kotryž běži přez Chinsku, Kazachstan a Rusku. Wón je z 4248 kilometrami dlěši hač Ob sam, słuša tuž k najdlěšim rěkam na swěće a płaći zdobom jako najdlěši přitok. Hromadźe z delnim běhom rěki Ob (1162 km) twori Irtyš z cyłkownje 5410 kilometrami samo šesty najdlěši rěčny běh na swěće. Jeho přitočnišćo je z 1.643.000 km² štyrikróć wjetše hač Němska.

Přitočnišćo Irtyša a Oba

Rěka wužórli so jako Čorny Irtyš na samym sewjerozapadźe Chinskeje w horinach Mongolskeho Altaja, njedaloko mongolskeje hranicy w prowincy Xinjiang a běži najprjedy do zapadneho směra přez kazachsku mjezu. Tam přeprěkuje sewjerowuchodnu kónčinu kraja a zapadne wuběžki Altaja. Tam nadeńdźe so spjaty jězor Buchtarma, kotryž je 500 kilometrow dołhi a słuša do najwjetšich kumštnych jězorow na swěće. Pola wulkoměsta Semej (prjedy Semipalatinsk), najwjetšeho kazachskeho města nad rěku, zastupi do kazachskeje stepy a zdobom do Zapadosibirskeje nižiny. Za kazachsko-ruskej mjezu přeběži milionowe město Omsk, najwjetše sydlišćo při Irtyšu. Za Omskom su brjohi Irtyša zwjetša bahnojte a nimale njewobsydlene, hač k městu Tobolsk. Blisko Chanty-Mansijska wuliwa so Irtyš wotlěwa do Oba.

Irtyš je wot nowembra hač do kónca apryla zamjerznjeny.

Najwažniše přitoki su:

• Buchtarma (336 km, wotlěwa, 12.660 km²)
• Om (1091 km, wotprawa, 52.600 km²)
• Išim (2450 km, wotlěwa, 177.000 km²)
• Tobol (1591 km, wotlěwa, 426.000 km²)

Wotkaz

 Commons: Irtyš – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow