Kazachšćina
kraje | Kazachstan | |
rěčnicy | něhdźe 12 800 000 | |
znamjenja a klasifikacija | ||
---|---|---|
klasifikacija | Turkske rěče | |
oficielny status | ||
hamtska rěč | Kazachstan | |
rěčne kody | ||
ISO 639-1: |
kk | |
ISO 639-2: |
kaz | |
ISO 639-3 (SIL): |
kaz | |
Kazachšćina (kazachsce қазақ тілі, қазақша/qazaq tili, qazaqşa) je altajska rěč, kotraž słuša k hałuzy turkskich rěčow a rěči so předewšěm w Kazachstanje, ale tež w susodnym Uzbekistanje a w zapadnej Chinje. Kazachšćina pisa so oficielnje z kyriliskim alfabetom, při čimž so wosebje w interneće tež łaćonska warianta wužiwa. Jeje zawjedźenje jako standard je planowane. Kazachojo w Chinje, Afghanistanje a Iranje wužiwaja hišće arabski alfabet, dokelž njeběchu wot rěčnych modifikacijow w sowjetskim času potrjecheni.
Wona je wusko přiwuzna z uzbekšćinu, turkmenšćinu a kirgišćinu.
W Kazachstanje je kazachšćina prěnja hamtska rěč a rěči so wot něhdźe 65 % wobydlerstwa. Druha zarjadniska rěč je rušćina, kotruž wjace hač 80 % ludnosće wobknježa. Cyłkownje ma kazachšćina něhdźe 12 milionow rěčnikow[1].
Kazachski alfabet
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kyriliski alfabet (wot 1940 hač 2025)
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nimo standardnych pismikow kyriliskeho alfabeta wužiwaja so za kazachšćinu přidatnje pismiki Әә, Ғғ, Ққ, Ңң, Өө, Ұұ, Үү, Һһ a İi, kotrež wotpowěduja łaćonskim Ää, Ğğ, Qq, Ng ng, Öö, Uu, Üü, Hh a Ii.
А а | Ә ә | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Қ қ | Л л | М м | Н н |
Ң ң | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ұ ұ |
Ү ү | Ф ф | Х х | Һ һ | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ы ы | І і | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Łaćonski alfabet (wot 2017)
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]A a | Á á | B b | D d | E e | F f | G g | Ǵ ǵ | H h |
I i | I ı | J j | K k | L l | M m | N n | Ń ń | O o |
Ó ó | P p | Q q | R r | S s | T t | U u | Ú ú | V v |
Y y | Ý ý | Z z | Sh sh | Ch ch |