Iršćina

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Gaeilge
Iršćina
kraje Irska
rěčnicy 350 000 ?
znamjenja a klasifikacija
klasifikacija indoeuropske rěče
keltiske rěče
goidelske rěče
iršćina
družina pisma łaćonski alfabet
oficielny status
hamtska rěč Irska, Europska unija
rěčne kody
ISO 639-1:

ga

ISO 639-2:

gle

ISO 639-3 (SIL):

gle

wikipedija
Wobdźěłać
p  d  w

Iršćina (tež irska gelšćina) je goidelska (gelska) rěč ze skupiny keltiskich rěčow ze swójby indoeuropskich rěčow, blisko přiwuzna šotiskej gelšćinje. Irsce rěči wokoło 350.000 ludźi.

Irsce rěči so w Irskej a Sewjernej Irskej jako mjeńšinowa rěč pódla jendźelšćiny, ma pak status narodneje a prěnjeje hamtskeje rěče Irskeje. Irskorěčne wobydlerstwo bydli předewšěm w kónčinach Gaeltacht, kotrež leža zapadnje města Galway z bliskimi Aranskimi kupami kaž tež we wokolinje města Bangor a bliskeje połkupy. Nimo toho je iršćina jedna ze 24 hamtskich rěčow Europskeje unije.

Na zapadźe Irskeje je iršćina maćeršćina wokoło 40.000 ludźi. W Sewjernej Irskej njeje hamtska rěč, ale liči oficialnje k mjeńšinowym rěčam. Dźensa prócuje so irske knježerstwo wo zasowožiwjenje iršćiny na zakładźe wšelakich programow, na př. zawjedźenje iršćiny na zarjadach, w šulach, w telewiziji a rozhłosu. Turist móže před problemom stać, hdyž so dóstanje do kónčin Gaeltacht. Namaka jenož tafle w iršćinje, na karće su zapřijeća pak zwjetša jenož jendźelsce zapisane. Po cyłym kraju su wšě tafle dwurěčne jendźelsko-irske. Jenož mały dźěl młodeje generacije móže rěč prjedownikow rěčeć, wjetši dźěl ludnosće ju hišće rozumi. Něhdźe 30.000 šulerjow wopytaja zwonka Gaeltachta zakładne a srjedźne šule z wučbu iršćiny, při čimž jich ličba rosće. Wo tute šule stara so njeknježerstwowa organizacija Gaelscoileanna. Wobsteji móžnosć, někotre přednoški z poskitka uniwersity w iršćinje słyšeć, předewšěm při Narodnej uniwersiće w Galway (Ollscoil na hÉireann).

W Irskej eksistuje statna telewizija w iršćinje, runje tak rozhłosowa stacija. W Sewjernej Irskej je mały dźěl wusyłanjow BBC w iršćinje.

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Iršćina – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Wikisłownik
Wikisłownik
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije