Łomsk (Njeswačidło)

**Łomsk**
Lomske
	Połoženje Łomska na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Łomska na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Njeswačidło
zagmejnowanje:	1936
wobydlerstwo:	21 (31. decembra 2022)
wysokosć:	168 metrow n.m.hł.
	51.26694444444414.299444444444168 Koordinaty: 51° 16′ 1″ S, 14° 17′ 58″ W
póstowe čisło:	02699
předwólba:	035933
	wobydler/ka:; Łomšćan/-ka
	adjektiw:; Łomšćanski
	skłonowanje:; Łomska, Łomskej, Łomsk, Łomskom, we Łomsku
	Powětrowy wobraz (2018) Powětrowy wobraz (2018)
	wikidata: Łomsk (Q160851)

Łomsk (němsce Lomske) je mała wjeska z 21 wobydlerjemi^[2] w hornjołužiskim wokrjesu Budyšin. Słuša ke gmejnje Njeswačidło a leži 168 m nad mórskej hładźinu. Hač do lěta 1936 běše samostatna gmejna z wjesnym dźělom Liša Hora.

Susodne wjeski su Njeswačidło na wuchodźe, Nowe Bóšicy a Wětrow (gmejna Bóšicy) na juhu a Liša Hora na zapadźe.

Stawizny

W holi sewjerozapadnje Łomska, na městnje, kotrež runje tak Łomsk rěka, nadeńdźe so někak 30 rowow z bronzoweje doby. Dźensniša wjeska – po sydlišćowej formje kulowc – naspomni so pak prěni raz hakle w lěće 1511 jako Lombschitz, pozdźišo hač susodne wsy.^[3] Sydom lět po tym mjenuje so wěsty Lumpschk jako knježe sydło. Mjeno pochadźa wot staroserbskeho słowa łom za swětlinu w holi abo powšitkownje za městno, hdźež žane štomy njesteja.

Hač do lěta 1841 steješe wjeska pod knjejstwom Njeswačanskeho kubła, kotrež měješe tule sčasami wudwór. Potom tworještej Łomska a Liša Hora samostatnu wjesnu gmejnu, doniž njebuštej w lěće 1936 do Njeswačidła zagmejnowanej.

Dnja 25. apryla 1942 zamordowachu nacionalsocialisća při křižowanišću w lěsu sewjernje Łomska pólskeho nućenca Stanisława Błażejczuka. 2018 bu jemu wopomnjenski kamjeń stajeny.^[4]

Wobydlerstwo a rěč

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 72 wobydlerjow, z nich 71 Serbow (99 %).^[5] 1925 bě wot cyłkownje 61 wobydlerjow 51 ewangelskich, kiž přisłušachu Njeswačanskej wosadźe.

Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 18 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 56,3 lět (Sakska: 46,4).^[6] Tuž bě Łomsčanske wobydlerstwo najstarše w Njeswačanskej gmejnje.

Pomniki

Jako kulturnej pomnikaj škitanej stej kamjentnej pućnikaj z 19. lětstotka před chěžkomaj Łomsk čo. 8 a čo. 9.

Žórła

Westliche Oberlausitz zwischen Kamenz und Königswartha (= Werte unserer Heimat. Zwjazk 51). 1. nakład. Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000708-7, str. 118.

↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło
↑ staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło
↑ Łomsk w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Trudla Malinkowa: Row w serbskej holi / Das Grab in der Heide / Grób w łużyckiej kniei. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2018.
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 55. → wšě wjeski
↑ Wuslědki ludličenja 2011 za Njeswačidło (pdf)

Wotkaz

Commons: Łomsk – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Wjesne dźěle Njeswačidła

[1] staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło

[2] staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Njeswačidło

[digit-3] Łomsk w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[4] Trudla Malinkowa: Row w serbskej holi / Das Grab in der Heide / Grób w łużyckiej kniei. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2018.

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 55. → wšě wjeski

[6] Wuslědki ludličenja 2011 za Njeswačidło (pdf)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]