Wunšow: Rozdźěl mjez wersijomaj

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Stawizny wersijow interaktiwnje přepytać
← Předchadna změnaPřichodna změna →
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
WizuelnyWikitekst
dodawk
Rjadka 1: Rjadka 1:
[[Dataja:Wunšow - Blidkowa karta Rěčicy.jpg|thumb|Wunšow na karće z lěta 1929]]
[[Dataja:Wunšow - Blidkowa karta Rěčicy.jpg|mini|upright=1.5|Wunšow na karće z lěta 1929]]


'''Wunšow''' (němsce ''Wunscha''; 1936–47 ''Wunschhausen'') běše holanska wjeska w sewjeru [[Hornja Łužica|Hornjeje Łužicy]], kotraž bu w lětomaj 1984/85 wopušćena a potom za [[Rychwałdska jama|Rychwałdsku brunicowu jamu]] dewastěrowana.
'''Wunšow''' ({{wrěči|de}} ''Wunscha''; 1936–47 ''Wunschhausen'') běše holanska wjeska w sewjeru [[Hornja Łužica|Hornjeje Łužicy]], kotraž bu w lětach 1984–86 wopušćena a potom za [[Rychwałdska jama|Rychwałdsku brunicowu jamu]] wotbagrowana. Po hamtskich ličbach měješe so 109 wosobow přesydlić, při čimž bě najwjetši dźěl wobydlerstwa swoju wjes hižo do toho wopušćił. Wjetšina z nich přećahny z wjeski do nowotwarskich blokow w [[Běła Woda|Běłej Wodźe]] a [[Hamor]]je.


== Geografija ==
== Geografija ==
Wunšow ležeše na prawym boku [[Běły Šepc|Běłeho Šepca]] sewjernje [[Rychwałd]]a a wuchodnje [[Pakosnica|Pakosnicy]].
Wunšow ležeše na prawym brjoze [[Běły Šepc|Běłeho Šepca]] sewjernje [[Rychwałd]]a a wuchodnje [[Pakosnica|Pakosnicy]]. Na wuchodźe běše wjeska [[Publik]].


== Stawizny ==
== Stawizny ==
Prěnje historiske naspomnjenje městna jako ''Vnissche'' pochadźa z lěta [[1426]].<ref>{{HOV|Wunscha|Wunšow}}</ref>
Prěnje historiske naspomnjenje [[kulowc (sydlišćowa forma)|kulowca]] jako ''Vnissche'' pochadźa z lěta [[1426]].<ref>{{HOV|Wunscha|Wunšow}}</ref> Wjesne mjeno pochadźa najskerje wot staroserbskeho wosoboweho mjena ''Wuniš''. Hač do lěta 1799 słušeše wjeska k Rychwałdskemu ryćerkubłu.

W běhu [[Lisćina přemjenowanych łužiskich wsow 1936/37|nacionalsocialistiskeho přemjenowanja łužiskich wsow]] dósta Wunšow w lěće 1936 nowe, bóle němsce klinčace mjeno ''Wunschhausen''. Tutón rozsud bu po wójnje zaso cofnjeny.


=== Wobydlerstwo ===
=== Wobydlerstwo ===
Po statistice [[Arnošt Muka|Arnošta Muki]] měješe Wunšow w 1880tych lětach 131 wobydlerjow, wot kotrychž běchu 116 Serbow (89 %).<ref>{{Černik|122}}</ref> [[Arnošt Černik]] zwěsći w lěće 1956 we Wunšowskej gmejnje serbskorěčny podźěl wot jenož hišće 43,4 % wobydlerstwa.<ref>{{Elle1995|255|251|65|22|22}}</ref>
Po statistice [[Arnošt Muka|Arnošta Muki]] měješe Wunšow w 1880tych lětach 131 wobydlerjow, wot kotrychž běchu 116 Serbow (89 %).<ref>{{Černik|122}}</ref> Přez přićah přesydlencow z wuchodnych stron Němskeje zwyši so ličba wobydlerstwa po 1945 skrótka na wjace hač 300 (1946: 324). [[Arnošt Černik]] zwěsći tohodla w lěće 1956 we Wunšowskej gmejnje serbskorěčny podźěl wot jenož hišće 43,4 % wobydlerstwa.<ref>{{Elle1995|255|251|65|22|22}}</ref> Wot druheje połojcy 1960lět wopušćichu dźeń a wjace wobydlerjow wjesku, kotraž měješe w lěće 1964 hišće 230, 1981 pak jenož hišće 129 wobydlerjow.


Ewangelscy Wunšowčenjo přisłušachu Rychwałdskej wosadźe.
Ewangelscy Wunšowčenjo přisłušachu Rychwałdskej wosadźe.
Rjadka 16: Rjadka 18:
== Hlej tež ==
== Hlej tež ==
* [[Lisćina wotbagrowanych wsow we Łužicy]]
* [[Lisćina wotbagrowanych wsow we Łužicy]]

⚫
== Žórła ==
⚫
* Archiv verschwundener Orte Forst/Horno: ''Dokumentation bergbaubedingter Umsiedlung.'' 2010, s. 300sl.
* [[Frank Förster]]: ''Verschwundene Dörfer. Die Ortsabbrüche des Lausitzer Braunkohlereviers bis 1993.'' LND, Budyšin 1995, s. 294slsl.
⚫
<references />


== Literatura ==
== Literatura ==
* [[Helmut Faska|Helmut Faßke]], [[Frido Michałk|Siegfried Michalk]]: ''Sorbische Dialekttexte VIII. Reichwalde und Wunscha, Kreis Weißwasser.'' VEB Domowina-Verlag, Bautzen 1970 [63 str.]
* [[Helmut Faska|Helmut Faßke]], [[Frido Michałk|Siegfried Michalk]]: ''Sorbische Dialekttexte VIII. Reichwalde und Wunscha, Kreis Weißwasser.'' VEB Domowina-Verlag, Bautzen 1970 [63 str.]
* Manfred Laduš: ''Hdźež bě tuta wjes, je nětko Rychwałdska wuhlowa jama.'' W Serbskej protyce 1991, str. 57–59.
* Manfred Laduš: ''Hdźež bě tuta wjes, je nětko Rychwałdska wuhlowa jama.'' W Serbskej protyce 1991, str. 57–59.

⚫
== Žórła ==
* {{Förster2014|364–369}}
⚫
* Archiv verschwundener Orte Forst/Horno: ''Dokumentation bergbaubedingter Umsiedlung.'' 2010, str. 300sl.
⚫
<references />


== Wotkaz ==
== Wotkaz ==

Wersija wot 11. decembra 2018, 16:08

Wunšow na karće z lěta 1929

Wunšow (němsce Wunscha; 1936–47 Wunschhausen) běše holanska wjeska w sewjeru Hornjeje Łužicy, kotraž bu w lětach 1984–86 wopušćena a potom za Rychwałdsku brunicowu jamu wotbagrowana. Po hamtskich ličbach měješe so 109 wosobow přesydlić, při čimž bě najwjetši dźěl wobydlerstwa swoju wjes hižo do toho wopušćił. Wjetšina z nich přećahny z wjeski do nowotwarskich blokow w Běłej Wodźe a Hamorje.

Geografija

Wunšow ležeše na prawym brjoze Běłeho Šepca sewjernje Rychwałda a wuchodnje Pakosnicy. Na wuchodźe běše wjeska Publik.

Stawizny

Prěnje historiske naspomnjenje kulowca jako Vnissche pochadźa z lěta 1426.[1] Wjesne mjeno pochadźa najskerje wot staroserbskeho wosoboweho mjena Wuniš. Hač do lěta 1799 słušeše wjeska k Rychwałdskemu ryćerkubłu.

W běhu nacionalsocialistiskeho přemjenowanja łužiskich wsow dósta Wunšow w lěće 1936 nowe, bóle němsce klinčace mjeno Wunschhausen. Tutón rozsud bu po wójnje zaso cofnjeny.

Wobydlerstwo

Po statistice Arnošta Muki měješe Wunšow w 1880tych lětach 131 wobydlerjow, wot kotrychž běchu 116 Serbow (89 %).[2] Přez přićah přesydlencow z wuchodnych stron Němskeje zwyši so ličba wobydlerstwa po 1945 skrótka na wjace hač 300 (1946: 324). Arnošt Černik zwěsći tohodla w lěće 1956 we Wunšowskej gmejnje serbskorěčny podźěl wot jenož hišće 43,4 % wobydlerstwa.[3] Wot druheje połojcy 1960lět wopušćichu dźeń a wjace wobydlerjow wjesku, kotraž měješe w lěće 1964 hišće 230, 1981 pak jenož hišće 129 wobydlerjow.

Ewangelscy Wunšowčenjo přisłušachu Rychwałdskej wosadźe.

Hlej tež

Literatura

  • Helmut Faßke, Siegfried Michalk: Sorbische Dialekttexte VIII. Reichwalde und Wunscha, Kreis Weißwasser. VEB Domowina-Verlag, Bautzen 1970 [63 str.]
  • Manfred Laduš: Hdźež bě tuta wjes, je nětko Rychwałdska wuhlowa jama. W Serbskej protyce 1991, str. 57–59.

Žórła

  • Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, str. 364–369, ISBN 978-3-7420-1623-2.
  • Archiv verschwundener Orte Forst/Horno: Dokumentation bergbaubedingter Umsiedlung. 2010, str. 300sl.
  1. ↑ Wunšow w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  2. ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski
  3. ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [251 wobydlerjow, z nich 65 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 22 z pasiwnymi, 22 serbskich dźěći a młodostnych, 142 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz

 Commons: Wunšowski młyn – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
51.40083333333314.669722222222
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije