Róžant
| ||
| gmejna: | Ralbicy-Róžant | |
| zagmejnowanje: | 1994 | |
| wobydlerstwo: | 266 (31. decembra 2023)[1] | |
| wysokosć: | 154 metrow n.m.hł. | |
51.28638888888914.227222222222154
| ||
| póstowe čisło: | 01920 | |
| předwólba: | 035796 | |
 Róžant ze sewjera | ||
wikidata: Róžant (Q160782)
| ||
Róžant (němsce Rosenthal) je serbska wjes a putniske městno w hornjołužiskim wokrjesu Budyšin. W nim bydli tuchwilu 266 wobydlerjow.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wjeska Róžant bu 1350 prěni raz pisomnje z mjenom villa Rosental naspomnjena. 1374 jewi so w zapisach tež serbske mjeno Roszant. Tehdy słušeše wjeska z wulkeho dźěla klóštrej Marijina hwězda. Mjeno pochadźa po wšěm zdaću wot staroserbskeho mjena róžeń, kotrež za družinu drjewna steji. Najskerje ludźo tehdy pak drjewno do zemje jako fundamenty za jich statoki pušćachu abo drohi z drjewnom wuchładźechu, wšako leži Róžant zdźěla hižo na pěskojtej zemi z wysoko stejacej dnownej wodu. Tak je předstajomne, zo běše zemja tehdy jara žumpadłojta. 1506 kupi abatisa Elisabeth von Haugwitz, hižo dwanata hnadna Marijineje hwězdy, zbywacy dźěl Róžanta wot Kaspera von Schreibersdorf nad Njeswačidłom. Wotwisnosć wsy napřećo klóštrej wobsteješe hač do lěta 1836.
Kónc Druheje swětoweje wójny běštej wjes a wokolina potrjechenej wot ćežkeho wojowanja mjez němskim wójskom a Čerwjenej armeju kaž tež pólskim wójskom. Dnja 1. meje 1945 wupali Róžeńčanska putniska cyrkej dospołnje.
Wobydlerstwo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]We 1880tych lětach měješe Róžant po Mukowej statistice cyłkownje 148 wobydlerjow, z nich 147 Serbow a jenički Němc.[2] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 serbski podźěl wot 85,5 %.[3]
Wosobiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Jakub Xaver Ticin (1656–1693) – jezuit, wudawar stawiznow hnadowneho města a prěnjeje hornjoserbskeje gramatiki
- Bosćan Tecelin Mět (1759–1835) – duchowny, spisowaćel na nabožinskim polu; 1793–1816 kapłan a 1816–1822 administrator w Róžeńće
- Jan Wjenka (1882–1971) – duchowny, městopředsyda Domowiny
- Hańža Bjeńšowa (1919–1999) – spisowaćelka
- Alfons Frencl (1946–2015) – wučer, awtor a domiznowědnik
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Frencl, Alfons: Město tróšta - Róžant rjany (1997), ISBN 3-7420-1710-1
- Domaška, P. Romuald: Tysac lět hnadowne městno Róžant (1928)
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 100. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 252. [186 wobydlerjow, z nich 109 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 0 z pasiwnymi, 50 serbskich dźěći a młodostnych, 27 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Róžant w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
