Jakub Šewčik
Jakub Šewčik (němsce Jacob Schewtschik; * 6. septembra 1867 w Baćonju, † 3. awgusta 1935 w Chrósćicach) bě serbski farar, kulturny stawiznar, basnik a wot 1927 hač do 1930 druhi předsyda Domowiny.
Žiwjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Jakub Šewčik – bratr Jurja a Michała Šewčika – narodźi so jako syn kublerja w Baćonju. Po wopyće Čornečanskeje wjesnje šule, wón, přihotowawši so na studij duchownstwa, tachantsku šulu a preparandu katolskeho seminara w Budyšinje wopyta. Jako 15lětny poda so Jakub Šewčik do Prahi, hdźež so jako chowanc Serbskeho seminara wot 1882 do 1889 na němskim Małostronskim gymnaziju wuwuči a na němskej uniwersiće hač do 1892 teologiju studowaše. W Praze bě Šewčik wot 1882 čłon a mjez 1889 do 1892 tež starši tamnišeho towarstwa Serbowka, spisa lyriku a prozu přewažnje patrotiskeho charaktera do Kwětkow a do Łužicy. Składnostnje połstateho jubileja Serbowki wudachu so Jubilejne spisy Serbowki w kotrychž Šewčik 1899 třeći zešiwk Baje a basnički redigowaše.
Nawróćiwši so do Łužicy běše spočatnje katechet při tachantskej šuli w Budyšinje a sta so 1893 z prěnim katolskim duchownym w Lubiju wot časa reformacije. Kipreje strowoty dla so wón w lěće 1895 do Worklec přesydli, hdźež běše hrodowski kapłan hrabinki Moniki ze Stollberg-Stollberg a so zdobom wulěkuje. W lěće 1896 powoła so wón na tachantskeho prědarja do Budyšina. Tu redigowaše wot 1896 spočatnje jenož politiski rozhlad Katolskeho Posoła a mjez 1906 do 1908 tež cyły časopis. Jakub Šewčik bě wot lěta 1890 čłon Maćicy Serbskeje, pozdźišo jeje sekretar a mjez 1900 a 1908 zdobom prěni kustos Serbskeho muzeja, kotryž so po Drježdźanskej wustajeńcy w Serbskim domje při Lawskich hrjebjach w Budyšinje załoži. Wón spisa pojednanje Prěnički křesćanstwa mjez Serbami, kotrež so 1902 w Časopisu Maćicy Serbskeje wuda a rjad dalšich nabožinskich spisow. Tutych nadawkow pak měješe so wón w lěće 1908 wzdać, dokelž jeho Budyske tachantstwo jako fararja do Kamjenicy přesadźi.
Dnja 1. meje 1922 so Šewčik jako farar do Chróšćanskeje wosady nawróći. Jako konzerwatiwnje orientowany zastupjer Serbow bu wón 20. februara 1927 za předsydu Zwjazka Łužiskich Serbow a naslědnika Arnošta Barta woleny. W lěće 1933, Šewčik so na wuměnk podawši, swoje zastojnstwo złoži.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Jurij Młynk: Šewčik, Jakub. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 533.
- Rudolf Jenč: Stawizny serbskeho pismowstwa: 2. dźěl Ludowe nakładnistwo Domowina. Budyšin 1960. str. 85–89.
- Adolf Černý: Šewčik, Jakub. W: Jan Otto (wud.): Ottův Slovník Naučný. Zwjazk 24: Staroženské–Šyl. Praha 1906, str. 596.
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Jakub Šewčik: Zběrka hornjoserbskich přisłowow po alfabetiskim rozrjedźe. Digitalizowany rukopis na slub-dresden.de
Arnošt Bart (1912–1927) • Jakub Šewčik (1927–1930) • Jan Křižan (1930–1933) • Pawoł Nedo (1933–1950) • Kurt Krjeńc (1951–1973) • Jurij Grós (1964–1990) • Bjarnat Cyž (1990–1991) • Jan Pawoł Nagel (1991–1992) • Jakub Brankačk (1993–2000) • Jan Nuk (2000–2011) • Dawid Statnik (wot 2011)