Jurij Grós

Jurij Grós (němsce Jurij Groß; * 1. januara 1931 w Serbskich Pazlicach, † 28. decembra 2019 w Budyšinje) bě serbski politikar a funkcionar Domowiny.

Po blidarskej wučbje studowaše w lětomaj 1948/49 při Serbskim wučerskim wustawje w Radworju a dźěłaše potom wot 1949 do 1953 jako wučer. 1954/55 skutkowaše za Swobodnu němsku młodźinu w Kamjenskim wokrjesu.

Domowina

Wot 1955 bě 2. sekretar zwjazkoweho předsydstwa Domowiny pod předsydu Kurtom Krjeńcom, wot 1964 prěni sekretar. Po Krjeńcowym wotstupje w lěće 1973 wosta w tutej poziciji a steješe nětko na čole serbskeje narodneje organizacija, přetož so funkcija předsydy znowa njewobsadźi.

Za čas přewróta wot nowembra 1989 hač do měrca 1990 bě z předsydu dźěłoweho wuběrka zwjazkoweho předsydstwa; při wólbach na wurjadnym kongresu Domowiny dnja 17. měrca 1990 njenastupi hižo za poziciju předsydy, ale skutkowaše dale hač do lěta 1991 jako městopředsyda pod nowym předsydu Bjarnatom Cyžom. Po wotstupje z nawodnistwa mjeztym přetworjeneho Zwjazka Łužiskich Serbow bě Grós wot 1993 do 2005 dale z čłonom zwjazkoweho předsydstwa.

Po přewróće wozjewi Grós swoje nahlady na serbske towaršnostne žiwjenje a mjeńšinowu politiku w NDR a ZRN we wjacorych knihach.

Zapósłanc

W běhu swojeje politiskeje karjery skutkowaše Grós nimo dźěławosće w Domowinje tež jako zapósłanc na wšěch statnych runinach, tak w Ralbičanskej gmejnskej radźe (1952/53), w Radźe Kamjenskeho wokrjesa (1952–55), w Ludowej komorje (1986–oktober 1990) a po zjednoćenju Němskeje w Budyskim wokrjesnym sejmiku (1999–2011).

Wot 1973 do 1989 bě jako nawoda Domowiny nimo toho čłon wobwodneho nawodnistwa SED, wot 1969 do 1989 w prezidiju narodneje rady Nacionalneje fronty a wot 1977 do 1989 čłon centralneho předsydstwa Němsko-sowjetskeho přećelstwa.

Spisy

• Na wšěm wina je ta Domowina? Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1992
• Staatsangehörigkeit: Deutsch – Nationalität: Sorbe. GNN Verlag, Schkeuditz 2004
• Nach 20 Jahren nachgefragt: Betrachtungen zur nationalen Lage der Sorben. Lausitzer Druck- u. Verlagshaus, Bautzen 2009

Wotkaz

• Krótkobiografija (němsce)

Předsydźa Domowiny

Arnošt Bart (1912–1927) • Jakub Šewčik (1927–1930) • Jan Křižan (1930–1933) • Pawoł Nedo (1933–1950) • Kurt Krjeńc (1951–1973) • Jurij Grós (1964–1990) • Bjarnat Cyž (1990–1991) • Jan Pawoł Nagel (1991–1992) • Jakub Brankačk (1993–2000) • Jan Nuk (2000–2011) • Dawid Statnik (wot 2011)