K wobsahej skočić

Hrańca

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Hrańca
Gränze
Hrańca na karće Hornjeje Łužicy
Hrańca na karće Hornjeje Łužicy
DEC
gmejna: Ralbicy-Róžant
zagmejnowanje: 1957 (do Sernjan)
wobydlerstwo: 49 (31. decembra 2023)[1]
wysokosć: 150 metrow n.m.hł.
51.27444444444414.238611111111150
póstowe čisło: 01920
předwólba: 035796
Swjaty křiž w Hrańcy
Swjaty křiž w Hrańcy

Swjaty křiž w Hrańcy

Hrańca (němsce Gränze) je wjeska z 49 wobydlerjemi[2] w srjedźišću hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słuša ke gmejnje Ralbicy-Róžant a leži 150 m nad mórskej hładźinu při Klóšterskej wodźe w serbskich Delanach. Hač do lěta 1957 bě Hrańca samostatna gmejna, po tym najprjedy wjesny dźěl Sernjan a wot lěta 1974 Róžanta.

Hrańca leži něhdźe dźesać kilometrow wuchodnje Kamjenca a 17 kilometrow sewjerozapadnje Budyšina w ratarsce wužiwanej łučinje Klóšterskeje wody při jeje prawym boku. We wokolinje běchu hač do 19. lětstotka rybjace haty.

Susodne wjeski su Sernjany na sewjeru, Hórki na juhowuchodźe, Haty a Nowa Wjeska na juhozapadźe a Horni Hajnk na zapadźe.

Prěnje historiske naspomnjenje jako knježe sydło Grenicz sta so w lěće 1352.[3] Młódše alternatiwne mjeno je Rainsdorf, kotrež je přełožk serbskeho, wot słowjanskeho słowa granica/hranica pochadźaceho mjena (Rain = „hranica, mjeza“). Tute poćahuje so prawdźepodobnje na połoženje wjeski při tehdyšej wuchodnej hranicy wobsydstwa Kamjenskich knjezow, kotrymž słušachu wulke dźěle zapadneje Hornjeje Łužicy.[4] Hišće w cyrkwinskich knihach 19. lětstotka wužiwaše so němska forma Reintz.

1486 płaći Hrańca jako sydło ryćerja, nanajpozdźišo wot 1617 wukonješe pak Worklečanske ryćerkubło ležownostne knjejstwo we wjesce.

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 49 wobydlerjow, kiž běchu bjez wuwzaća Serbja.[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 wot 50 wobydlerjow jenož dweju Němcow. Hač do dźensnišeho so w Hrańcy serbsce rěči.

Hrańčanscy křesćenjo su přewažnje katolscy a słušeja do Chróšćanskeje wosady.

Jako kulturne pomniki škitane stej dwaj modlerskej stołpaj z 18. lětstotka (jedyn sewjernje wjeski a tamny wosrjedź wsy), twarjenja třoch burskich statokow (čisła 6, 9/11, 18), křižny kamjeń při Delanskej dróze a dwaj swjatej křižej.

Powětrowy wobraz Hrańcy z lěta 2018
  1. staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
  2. staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
  3. Hrańca w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. Informacije wo Hrańcy na stronach gmejny Ralbicy-Róžant]
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 97. → wšě wjeski
 Commons: Hrańca – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije