Hnašecy

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Hnašecy
Gnaschwitz
Połoženje Hnašec na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Hnašec na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Hnašec
Połoženje Hnašec
gmejna: Dobruša-Huska
zagmejnowanje: 1994 (do Hnašec-Dobruše)
wobydlerstwo: 299 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 5,06 km²
wysokosć: 235 metrow n.m.hł.
51.147514.370277777778235
póstowe čisło: 02692
předwólba: 035930
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Hnašečan/-ka
adjektiw:
Hnašečanski
skłonowanje:
Hnašec, Hnašecam, Hnašecy, Hnašecami, w Hnašecach
Lutherowy kamjeń na Hnašečanskej nawsy
Lutherowy kamjeń na Hnašečanskej nawsy

Lutherowy kamjeń na Hnašečanskej nawsy

Hnašecy (němsce Gnaschwitz) su wjes z 299 wobydlerjemi[2] na juhu hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin, kotraž słuša wot lěta 1999 ke gmejnje Dobruša-Huska. Hač do lěta 1994 běchu Hnašecy samostatna gmejna ze Słónkecami, Ćěchorjecami a Běłymi Noslicami jako wjesne dźěle, po tym najprjedy dźěl gmejny Hnašecy-Dobruša. W Hnašecach namaka so dźensa gmejnski zarjad Dobruše-Huski.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Hnašečanski kěrchow z kapałku

Wjes leži w pahórčinje Hornjołužiskich honow juhowuchodnje Budyšina we wysokosći 235 m nad mórskej hładźinu. Susodne wjeski su Ćěchorjecy na sewjeru, Słónkecy na wuchodźe, Běłe Noslicy na juhozapadźe a Družkecy na sewjerozapadźe. Južnje wsy pozběhuje so hórka Ćeleńc (367 m).

Ležownostne mjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Pola zeleneho puća, Pola stołpa, W Dubjach, Křemjeń, Zahon, Ronowc, Ćelenc, W łuhach, W strónjach, W Bjarownach, Na přerowach, Němšicy (tež Němćicy, mała a wulka Němćica), Hórčica = małe gmejnske, Hórki (Hnaščanske a Słónčanske), Pola Dźěchorec, Pola buka, Pola zeleneho kamjenja, Pola sraneho kamjenja, W zahrodach, W jězorach, Pola Šlejsa, Pola běłeho kamjenja, Pola kruwjacych pućow, Pola sćerbjacych pućow, W ławkach, W brodach, W lipinach, Hošćina (Hasenberg), Na dołach, Wósliča hora, Křižiki, Pod ladami, Dźěłošća, Delne łuki, Kliny, Sedłačenc, W brězynach, Pastwišća, Měrnicy, Nuhel, Wódniki, Na skałach, Pola młyna, Pola Słónkec, Wjelčica, Na hórkach, Na šěrokim, Kótlišća.[3]

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěnje historiske naspomnjenje jako sydło knjeza Burkardus de Gnaswiz pochadźa z lěta 1241. Pozdźišo běše wjes we wobsydstwje Stołpinskeho hamta, kotremuž podsteješe.[4] Hnašecy potajkim do Hornjołužiskeho markhrabinstwa njesłušachu, ale běchu jako prjedawše wobsydstwo Mišnjanskich biskopow hižo wot 1559 dźěl sakskeho kurwjerchowstwa.

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 323 wobydlerjow, z nich 288 Serbow (89 %).[5] Ewangelscy Hnašečenjo přisłušeja wot lěta 1689 Husčanskej wosadźe. Do toho běchu do Michałskeje cyrkwje a mjez 1674 a 1689 do Hodźijskeje wosady zafarowani.

Na Hnašečanskej nawsy nastajichu składnostnje 400. narodnin Martina Luthera w lěće 1883 dwurěčny Lutherowy kamjeń.

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Rudolf Enderlein (1908–1985) – rězbar, kotryž bydleše w dźěćatstwje a młodosći w Hnašecach
  • Jan Gelanski (1699–1767) – žiwnosćer, dohladowar statnych dróhow, polyglot; rodźeny Hnašečan
  • Handrij Rheniš (1731–1805) – farar, spisaćel; rodźeny Hnašečan
Powětrowy wobraz Hnašec (2019)

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Dobruše-Huski
  2. staw: 31. decembra 2022; Podaća gmejnskeho zarjadnistwa Dobruše-Huski
  3. Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 14sl. (digitalizat).
  4. Hnašecy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  5. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 53. → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Hnašecy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije